Page 39 - STAV broj 185

je pošla od toga da se ne može očekivati da Shlomo Ben-Ami, historičar i bivši izra- Mahmoud Abbas, kojem je mandat iste-
dvije strane odmah riješe svoje suštinske elski diplomata i političar, dodajući da “u kao prije bezmalo 10 godina, povodom
sporove; bio je potreban privremeni period suštini izgrađen na nejednakom odnosu suzbijanja demonstracija, koje su izbile
izgradnje povjerenja. Bilo je bolje ostaviti između okupiranog i okupatora, Oslo je zbog ubistva palestinskog aktiviste Basela
nejasnoće o osnovnim pitanjima koja su pustio s lanca prevelika očekivanja koja al-Araja od strane izraelskih snaga, može
trebala biti riješena, pretpostavili su pre- su bila osuđena da se slome o stijene kon- da kaže: “Naša kooperacija s Izraelom na
govarači, a ne da na silu usvajaju stavove fliktnih nacionalnih etosa i snova”. Da bi polju sigurnosti dobro funkcionira.” Baš
i vrše koncesije za koje možda nisu spre- onda i on probao da podjednako podijeli kao što je Edward Said predvidio 1993,
mni. Ova konstruktivna dvosmislenost, odgovornost između PA i izraelskih vlasti. PLO je postao izraelski izvršilac, ocjenju-
prožeta u svakom elementu sporazuma, jući to kao “nesretnu perspektivu za veći-
pokazala se kao potpuno destruktivna.” Od potpisivanja sporazuma iz Osla, nu Palestinaca”.
koji je uzgred potpisan u Washingtonu
PLO KAO IZRAELSKI IZVRŠILAC na istom stolu na kome je Anwar el-Sadat Nije lahko bilo biti “Oslo skeptik”
potpisao mirovni sporazum između Egipta u vrijeme spomenute opšte euforije gle-
To je možda prijemčivo za one koji i Izraela, od strane izraelskih okupacionih de opsjene “mira” koji je “tu iza ćoška”.
su živjeli pod kamenom i/ili se napaja- snaga ubijeno je oko 10 hiljada Palestinaca, Sumnjati u to vrijeme u sporazum ili ga
li iz izraelsko‑cionističkih izvora, čiji je od toga su nekoliko hiljada žene i djeca. samo kritizirati značilo je biti proglašen
paradoks da, unatoč samopripisane izu- Izraelska kolonijalna naselja na Zapadnoj ekstremistom bez obzira na to da li kri-
zetnosti Izraelu i Jevrejima, samo kada obali su s oko 250 hiljada porasla na 600 tizira izraelski desničar ili palestinski
treba podijeliti odgovornost (ili je negi- hiljada, a teritorija koja je, prema spora- sekularista, etiketa teroriste koja se tako-
rati), uzimaju Palestince kao jednake. A zumu, davne 1999. trebala biti predata na đer dijelila bila je rezervirana za pristali-
što se tiče “konstruktivne” ili “destruk- upravljanje Palestincima “izrezbarena” je ce Hamasa, koji je s podjednakim žarom
tivne dvosmislenosti”, jedan izraelski njihovim naseljima i putevima koje samo kao i izraelski Likud odbijao sporazum.
političar opisao je sporazum iz Osla “kao oni mogu da koriste. Disbalans snaga ostao
švicarski sir s više rupa nego sira”, piše je kakav je bio, ali zato predsjednik PA Zbog toga, i ne samo zbog toga, tekst
Edwarda Saida Jutro poslije (The Morning
Nije lahko bilo biti “Oslo skeptik” u vrijeme opšte euforije glede After, London Review of Books, Vol. 15 No.
opsjene “mira” koji je “tu iza ćoška”. Sumnjati u to vrijeme 20-21 October 1993) izaziva divljenje, mož-
u sporazum ili ga samo kritizirati značilo je biti proglašen da još veće nego kada je objavljen. Kombi-
ekstremistom bez obzira na to da li kritizira izraelski desničar ili nacija intelektualnog poštenja, hrabrosti
palestinski sekularista, etiketa teroriste koja se također dijelila bila i ostvarenih predviđanja čine onaj ideal
je rezervirana za pristalice Hamasa, koji je s podjednakim žarom novinarstva koji je svojevremeno izrekao
kao i izraelski Likud odbijao sporazum T. D. Allman – da je pravo novinarstvo ne
samo ono koje prenese korektno činjenice
nego ono koje pravilno prenese značenje
događaja, odnosno ono koje izdrži test
vremena i koje je deset, dvadeset, pede-
set godina kasnije istinito i inteligentno
ogledalo događaja. Saidov esej sa zlokob-
nim predviđanjem da “privremena faza”
definirana sporazumom iz Osla “može biti
posljednja” spada u takvu vrstu tekstova.

Interesantno je bilo jukstapozicioni-
rati ga mediokritetskom tekstu Stari rat-
nici su pred zadatkom gradnje na temeljima
(Old Warriors Now Face Task of Building
Upon Foundation), zvijezde New York Ti-
mesa Thomasa Friedmana, čovjeka koji
je uglavnom bio u krivu u vezi sa svime o
čemu je pisao. Osim ponekog citata i go-
repomenute informacije o stolu na kojem
je sporazum potpisan, taj tekst ne vrijedi
ni pišljiva boba.

Aktuelni američki predsjednik Trump
udario je posljednji ekser u sanduk davno
mrtvog sporazuma iz Osla. Zapravo, tih je
eksera više. Odluka o seljenju Ambasade
SAD-a u Jerusalem je prvi, ali najsimbo-
ličniji je zatvaranje kancelarije PLO-a u
Washigtonu. Svakako, najsvirepiji je uki-
danje humanitarne pomoći. No, ima li
mjesta za čuđenje? Pretraga riječi elek-
tronskog izdanja knjige o kojoj se mnogo
priča ovih dana Strah: Trump u Bijeloj kući
(Fear: Trump in the White House) Boba Wo-
odwarda ne daje rezultat na riječi Palestina
i/ili Palestinci. Zlokobno, zar ne? n

STAV 20/9/2018 39