Page 28 - STAV broj 276

POLITIKA

je Putinu aneksiju Krima 2014. godine. Vođa to građanima Njemačke poručila kancelarka
italijanske stranke Liga Matteo Salvini izra- Angela Merkel. Iluzorno je pomisliti da je
žava simpatije prema ruskom predsjedniku moguće da je bivša predsjednica Hrvatske
Putinu i podržava njegovu politiku pove- Kolinda Grabar Kitarović mogla reći da su
zivanja s evropskim desničarima na štetu Hrvati obavezni suprotstaviti se proustaškim
integriteta EU. Također, i francuska desni- ekstremistima u Hrvatskoj, ili da je predsjed-
čarka Marine Le Pen ima prijateljske veze i nik Srbije Aleksandar Vučić mogao reći da
susrete s Putinom. Sredinom 2019. godine u su Srbi obavezni suprotstaviti se četničkim
Austriji je došlo do afere zbog snimka kojim ekstremistima u Srbiji, Crnoj Gori, Bosni i
je dokumentirano da šef desničarske politič- Hercegovini...
ke stranke FPO, austrijski vicekancelar He- Izražavajući negodovanje zbog lošeg utje-
inz-Cristian Strache Rusima nudi političke caja Hrvatske na političke prilike u Evropi,
usluge za donacije u korist stranke. posebno na Balkanu, potpredsjednik Svjet-
To su indikatori da Rusija ispoljava te- skog jevrejskog kongresa Menachem Ro-
žnju da bude ključni akter u evropskim i sensaft rekao je: “Zastrašujuća je spoznaja
globalnim okvirima, pored ostalog i tako što u jevrejskom svijetu da fašisti koji su poku-
ideološki, politički i finansijski podržava ra- šali Hrvatsku očistiti od jevrejskog i srpskog
dikalne desničare, evroskeptike jer djeluju u stanovništva, slijepo slijedeći jezivi model
pravcu slabljenja EU. Rusija je uspostavila koji je emitiran iz nacističke Njemačke, do-
medijsku infrastrukturu širom Evrope, pro- bivaju poštovanje.”
pagirajući teze ekstremnih desničara pro- Ekstremno radikalne srpske separa-
tiv supranacionalne uloge Bruxellesa. Tako tističke težnje od strane lidera bosanskih
Moskva podstiče političke sukobe između Srba uz podršku vladajućih lidera Srbije
članica EU i sukobe unutar njih. Posljedice ohrabrene su eskalacijom desničarskih po- se svi Mađari udružuju pod Orbanom da se
su raznovrsne, ali je posebno bitno što, po- litičkih pokreta širom Evrope, nalazeći u osiguraju i zaštite, od svijeta, od globaliza-
red ostalog, i po tom osnovu slabi efikasnost tome opravdanje za svoj ekstremizam. Tako, cije, od korone, od klimatskih promjena...”
institucija EU u donošenju odluka i njihovoj naprimjer, srpski ekstremista Dodik, zlou- Zbog takvog ideološkog usmjerenja,
provedbi. Cijeni se da Moskvi ne odgovara potrebljavajući funkciju predsjedavajućeg Orbanovoj stranci Fidesz prijetilo se isklju-
ni integracijska efikasnost, ni transatlant- Predsjedništva BiH, 12. maja 2019. godine čenjem iz Evropske narodne stranke ako
sko povezivanje EU i njenih članica. Prema u Beču je posjetio austrijskog vicekancela- ne prestane s antievropskim ponašanjem.
tome, Rusiji odgovara politika predsjednika ra i lidera desničarske Slobodarske partije Orban je lobirao da lideri sličnih stranaka,
SAD-a Donalda Trumpa u pogledu distan- Heinz-Christiana Strachea, od ranije po- članica Evropske narodne stranke, ne glasa-
ciranja od EU i njenih članica. znatog da podržava njegove secesionističke ju za isključenje njegove stranke. Obećanje
ambicije da RS pripoji Srbiji. Ta Dodiko- da neće glasati Orbanu je dao lider stranke
ODNOS VLASTI U NJEMAČKOJ, SRBIJI, va posjeta bila je u vrijeme kada je Strach- Forza Italia Silvio Berlusconi, uvjetujući to
HRVATSKOJ I BiH PREMA EKSTREMIZMU se dao ostavku zbog finansijsko-političkog svojim zahtjevom Orbanu da prihvata odluke
U Njemačkoj su sve učestaliji napadi na skandala pod utjecajem iz Rusije. Na čelu Evropske narodne stranke. Ipak, sredinom
muslimanske i jevrejske vrijednosti. Počet- Slobodarske stranke Strachea je naslijedio marta 2019. godine Evropska narodna par-
kom oktobra 2019. godine jevrejska zajednica ekstremni desničar Norbert Hofer. tija sa 190 glasova “za” i samo tri “protiv”,
zatražila je od Njemačke veću mobilizaciju Problem rasizma manje-više prisutan je zbog antievropske kampanje”, suspendirala
protiv ekstremne desnice koja napada na Je- u svim zemljama Evrope. U BiH, pored se- je Orbana i njegovu partiju Fidesz.
vreje i jevrejske objekte. U svojim obraćanji- gregacijskih postupaka prema Bošnjacima Orban se ne osvrće na teške kritike evrop-
ma njemačkom narodu kancelarka Angela od strane srpskih i hrvatskih nacionalista na skih liberala, socijalista i zelenih da je autokra-
Merkel ukazuje da Nijemci imaju dužnost vlasti, aktuelno je pitanje odnosa vlasti, pa ta i diktator, da napušta evropske temeljne
da se suprotstave desničarskim ekstremisti- i svih građana prema Romima, migrantima vrijednosti, da je iskoristio migrantsku i
ma, “baš kao što su prije 75 godina učinile koji prolaze kroz BiH na svom putu prema epidemijsku krizu da bi sebi osigurao dik-
snage otpora” protiv “nacističkog lidera Ado- Zapadu, prema poslovnim ljudima i turisti- tatorske ovlasti i slično. Po desničarskom,
lfa Hitlera”. Sredinom marta 2020. godine ma iz Kine i arapskih zemalja... antievropskom radikalizmu Orbana slijede
Njemačka je zabranila jednu ultradesničar- poljski lider Mateusz Morawiecki te italijan-
sku grupu i “provela racije u domovima 21 MAĐARSKI DESNIČARSKI ski lider Mateo Salvini. Za evropsku, posebno
vodećeg lidera grupe”, o čemu je ministar EKSPANZIONIZAM balkansku javnost iznenađujući je bio Orba-
unutarnjih poslova Njemačke Horst Seeho- Ponašanje novih članica na istoku Evro- nov ekspanzionizam ispoljen sredinom maja
fer rekao: “Imamo posla s grupom koja širi pe odražava političku nestabilnost i tenzije 2020. godine, tako što je na svom Facebooku
rasističke i antisemitske materijale i tako sis- unutar EU, odnosno odražava antagonizme objavio kartu “Velike Mađarske” koja izlazi
tematski truje naše demokratsko društvo.” između starih i novih članica EU. Mađarska, na Jadransko more, obuhvatajući dijelove
To potvrđuje njemačku dosljednost u borbi Poljska i Češka preferiraju nacionalne, a zapo- Hrvatske, Slovenije i Rumunije.
protiv radikalnih, desničarskih, rasističkih, stavljaju internacionalne izazove i vrijedno-
profašističkih, antisemitskih i islamofobič- sti, suprotstavljajući se odlukama Bruxellesa. KATALONSKI SEPARATIZAM U ŠPANIJI
nih ideologija. U tom pogledu, najradikalniji je mađarski Vrlo utjecajni lideri i politički subjekti
Teško je zamisliti kao moguće da vlada- premijer Viktor Orban, koji, kako ukazuje Katalonije distanciraju se od centralne vlasti
jući nacionalistički lideri u Srbiji, Hrvatskoj filozof Dane Boris, “misli da je moguće jed- u Španiji. Žele da Katalonija bude posebna
i dijelu BiH protiv ekstremnih desničara po- nom totalnom suverenošću, jednim režimom država, republika kojoj bi se priključile te-
duzmu slične zabrane i “racije” kao što to koji se ograđuje u potpunosti od svijeta, na ritorije Francuske na kojima žive Katalonci.
čini Njemačka. Nezamislivo je da oni građa- ideologiji čistog etničkog identiteta ostvari- Kao razloge za nezavisnost Katalonije,
nima svojih zemalja poruče slično kao što je ti neku vrstu solidarnosti unutar nacije, da njen lider Carles Puigdemont u intervjuu

28 18/6/2020 STAV