Page 28 - STAV broj 248

POLITIKA

ZNAO JE DOBRO ŠTA RADI
Tragajući dalje za uzrocima toga skan-
daloznoga postupka Švedske akademi-
je nauka i Nobelovog fonda, prirodno
je da se okrenemo i samome djelu toga
pisca i u njemu potražimo zrnca utjehe i
bar neke razloge koji bi bar malo mogli
ublažiti našu zapanjenost takvom odlu-
kom i faktom tolikoga srozavanja knji-
ževnih kriterija u dodjeli toga najveće-
ga spisateljskoga priznanja. To činimo
da bismo odbacali od sebe misao da je
to priznanje zaista dodijeljeno krajnje
tendenciozno i čak zlonamjerno u od-
nosu na svjetsku javnost i uopće moral-
nost i duhovne vrijednosti umjetničkog
čina uopće. Iščitavamo stranice Velikoga
pada Petera Handkea, još uvijek se na-
dajući literarnom doživljaju i vlastitoj
čitateljskoj estetskoj i duhovnoj obnovi
i prosvjetljenju, jer, valjda, književno
djelo sa takvom nagradom kod čitaoca bi
moralo izazvati upravo takav efekt, ako upitamo šta je to zbilja književnost, zar prozi kaže, nesvjestan da je tako razotkri-
je istinsko i istinski veliko. A to posebno smo se od nje toliko udaljili da je više ne va i razobličava u svoj svojoj apsurdnosti
baš kod čitaoca koji čitav život iščitava i poznajemo, a čitav život smo sa njom išli i “modernoj” lažnosti i konstruiranosti:
traga za smislom i vrlinom književničkog ruku pod ruku, ili se ona možda zbog nečeg “Handkeova proza je maksimalno pro-
čina, jednako kao što traga za smislom i od nas udaljila? Nije li ona u ova suluda gramirana. Pisana je najkontrolisanije.
vrlinom života kao takvog, čije je vjerno doba postala svoja suprotnost, svojevrsna U svakom trenutku zna pisac šta radi i
ogledalo upravo književnost. I odjednom, književna matematika, pa nam je teško, najsvjesnije strategiše svojim motivima,
pojavljuje se ostarjeli Glumac, oličenje sa- preteško do rješavajuće formule njenoga temama, doživljajima.” A onda dolazi to
vremenog čovjeka, koji “iz predgrađa me- smisla doprijeti? Ili je književnost što i famozno “otkrovenje” Handkeovih knji-
tropole kreće u centar da mu predsednik život, što i pretakanje života u riječ, pre- ževnih poriva, zapravo njihovo razotkri-
države uruči presudnu nagradu”. I onda takanje označenoga u oznaku, u formu, vanje i demistificiranje, koje tek mi otkri-
i mi krećemo stranicama jednoga kazi- što je suština i bit samoga jezika, bio on vamo, a ne njegov prevodilac, koji svoje
vanja koje nas baca iz prostora forme u njemački, ili bosanski, ili bilo koji drugi tvrdnje smatra afirmativnim i takvima
prostore sadržine sve to čineći modernim i treći, prevođen ili neprevođen? A onda da one “najkontrolisanije” idu u prilog
postupkom apsurda, govorenja koje ništa o toj “knjizi o hodanju” piše i jedan vjer- Handkeu i tobožnjoj visokoj književnoj
ne govori, modernističkoga kompiliranja ni prevodilac Handkeovih djela, koji više vrijednosti njegovoga djela. “Ovde se
riječi i asocijacija koje nas ostavljaju rav- od trideset godina prati toga naturalizi- radi o čitanju scenarija, od strane glumca
nodušnim, zapravo mrtvim i ubijenim. ranoga “nobelovca” na njegovom putu u koji, pripremajući se za snimanje filma o
Toliko mrtvim i ubijenim da se nesvjesno nepoznato. Taj prevodilac o Handkeovoj obnevidelom ubici, priželjkuje da i sam

Javnosti se bacila prašina
u oči pokušajem da se
razdvoji javno djelovanje
pisca od samog njegovoga
književnog djela, što je

ravno apsurdnom činu
da se čovjek raspoluti na
dva dijela, na fizički svoj
i duhovni svoj dio, kao da
su to dvije zasebne cjeline
i kao da to nije jedinstveno
ljudsko biće, sa tjelesnim i
duhovnim aspektom svoga
postojanja i življenja

28 5/12/2019 STAV