Page 29 - STAV 66 09.06.2016

U obama slučajevima – argumenta-
cija je ponuđena – amero/afro/azijatski
urođenici zaslužuju spasenje jer oni ima-
ju “jaku želju za tim”, ali su se pogledi
razlikovali na pitanju da li snažne želje
urođenika prevazilaze njihove skromne
mentalne sposobnosti da prime kršćanstvo.
Tako su ove debate, koje su korijen kasni-
jih liberalnih teorija i preteča današnjih
doktrina o promjeni režima, humanitarnoj
intervenciji te strategiji predupređenja kao i
EU pristupni pregovori (koji traže izvršio-
ce, a ne pregovarače), uvijek pretpostav-
ljale inferiornost (i pasivnost) Urođenika.
Ovo ostaje konstanta u ponašanju u me-
đunarodnim odnosima: npr., razlikovala
su se mišljenja o Libiji kao što se danas
razlikuju o pitanju Sirije. Jednako za sva
stajališta jeste to da niko ne konsultira
lokalnu populaciju.
LEGITIMIZACIJA
IMPERIJALIZMA MAŠTE
U narednim epohama pitanje “konač-
ne solucije” sofisticirano je i zamijenjeno
kombinacijom kulturne konverzije/pokora-
vanja (nametnuta krotkost), političko-voj-
ne poslušnosti i socijalno-ekonomskog
aparthejda. Prikriveni aparthejd (koji je
lahko negirati, a teško dokazivati) obič-
no je bolji od genocida (kojem se ulazi u
trag jer se lahko kvantificira). Na vrhuncu
imperijalizma, ova krotki-loši divljak dile-
Uporno i stalno, počevši od 18. stoljeća, evropska tvrdnja da ma ovaplotila se u implicitni i eksplicit-
je civilizacija monopol Zapada implicirala je jasno da nema ni rasizam. Debata se tako fokusirala na
civilizacije – pa ni spasenja – van zapadnjačkog modela. pitanje može li civilizacijska inferiornost
biti nadomještena imperijalnom “civili-
Poznati povjesničar Toynbee to naziva “sekularizirana zirajućom” misijom.
verzija primitivne zapadno-kršćanske propozicije ‘nemini Takozvana centralna dilema libera-
salus (…) nisi in ecclesia’ (van Crkve nema spasenja)”. lizma (je li liberalno nametati liberalne
vrijednosti neliberalnim društvima?) bila
Pogledajte koliko sve trenutne debate, ponukane aktualnom je samo nevino izgledajući vrh golemog
izbjegličkom krizom, slijede ovu matricu ledenog brijega, neumornoga podrugoja-
čivanja (denuncirajućeg razdvajanja Dru-
gog). Tako je ova “epistemologija” nadalje
Ova “a’la-kard” kreacija katoličkog projicirati – da fizički i/ili mentalno kolo- mehko prizemljena kroz tzv. “teoriju Pe-
kršćanstva ili zapadnjačke ume ispuni- nizira prekomorske teritorije, njoj nužno tar Pan”, kojom se romantizira pojavnost
la je dvije važne zadaće: na domaćem i treba ili prinuda (prorjeđivanje i asimila- Drugog prikazujući ga prije kao djetinje
vanjskom planu. Oboje je pomoglo jača- cija), hvatanje u radne logore (ropstvo) ili nemarnog i bespomoćnog nego namjer-
nju feudalnog socioekonomskog i poli- “konačno rješenje” (fizička likvidacija). no okrutnog i barbarskog. Dakle, svijet
tičko-vojnog sistema te predkolonijalnog Ovakve strateške dileme oko instrume- Istoka kao nevino uglazbljeno dijete koje
evropskog kolektivnog identiteta. Kod nata pogodnih za upotrebu dominirale nikada neće odrasti. Ovo je vodilo nizu
kuće je to služilo koherentnijem osjeća- su kasnije suštinskim debatama Evrope. daljnjih binarnih kategorizacija, mi-oni/
nju sebe (paradigma mi – oni): jedinstvu, Tako je stvoren koncept “krotkog divlja- ili-ili pojednostavljivanja da bi se mogla
nasilju, poslušnosti (extra ecclesiam nulla ka” kojeg se može asimilirati, nasuprot jasno stvoriti razlika između ovako zami-
salus – nema spasa van Crkve, sljedstve- “lošeg divljaka” koji je predodređen za šljenog Zapada i konsturiranog Istoka.
no starom rimskom rezonovanju: “Nema radni logor ili “konačno rješenje”. Ova Zapad kao konstruirani muškarac
svijeta preko naših Limes zidina”, ili ovom prinudi-ili-istrijebi dilema “spasilaca nasuprot Istoku kao (re)konsturiranom
modernijem: “Nema prosperiteta van duša” čak je i kulminirala u prewestfal- žensku. “Mozgom upravljani” muška-
EU”). Prema inozemstvu, ova je mantra skoj kršćanskoj umi. To se već zbilo to- rac nasuprot “tijelom vođenoj” ženi. Fa-
opravdavala kasnije vojne pohode i druge kom poznate Valladolidske kontraverze lusoidno-izgledajući poluotoci i otoci
forme organiziranih pljački, sve udruže- iz 1550. godine, kada se Juan Ginés de (atlantsko-skandinavske) Evrope nasu-
no s prinudnim društvenim identitetom. Sepúlvedain koncept lošeg divljaka suče- prot maternica izgledajućeg kompaktnog
Takva “katolička” Evropa renesanse lio sa Bartolomé de Las Casinim stano- kontinentalnog afroazijskog masiva, mu-
shvatila je brzo da, ako se želi uspješno vištem o krotkom divljaku. ževna, falusoidna, progresivno-erektirana

STAV 9/6/2016 29