Page 13 - STAV broj 249

nog trenutka kada je vojna agre- Riječ je o projektu koji Hercegovine, a što se tretira kao posebna
sija na Bosnu i Hercegovinu za- vrijednost. Kao svojevrsni znak za poče-
vršila započela je nova. Taj “rat treba naći neki truhli tak uvođenja procesa ili barem ozbiljnog
Oposlije rata” ne vodi se oružjem konsenzus i kompromis lobiranja za nametanje ovog kurikuluma
već perom, a cilj mu je da oblikuje načine uzima se objava rezultata PISA testiranja.
na koje pamtimo agresiju i genocid. Po- između istine i laži, između Sve ovo opisano ne zvuči toliko strašno
kušava se utjecati na narativ i diskurs, na na prvi pogled, barem ne dok se vijest o
to kako i čemu učimo vlastitu djecu, na činjenica i propagande, a nametanju novog načina učenja historije
ono što danas pamtimo, pišemo i govori- sve u cilju uspostavljanja ne sagleda kroz službene dokumente sa
mo, a sve kako bi se presudno oblikovalo stranice cliohipbih.ba kao što su “Alterna-
kolektivno sjećanje sutrašnjih generacija. nekakvog trajnog mira tivni kurikulum”, ali i još bitniji i indi-
Sve se to čak i ne krije nego se takvi i pomirenja. Ali jedino kativniji “Okvir za promjenu paradigme
pokušaji dekonstrukcije sjećanja provode u izučavanju istorije u školama BiH”, a
pod parolama borbe protiv “podjela” i na- što se time postiže koji je svojevrsna argumentacija za uvo-
vodne “zloupotrebe historije”. Ironično, đenje novog kurikuluma, te dok se sve
jer upravo se historijskim revizionizmom jeste legitimizacija spomenute organizacije, datumi, ali i sami
te relativističkom zloupotrebom historije laži i propagande i termini ne stave u konkretan kontekst.
neosporne činjenice i fakti u vezi s agre-
sijom pokušavaju sakriti, ignorirati i pri- njeno izjednačavanje s MEMORANDUM ZABORAVA
lagoditi ideološkim potrebama izgradnje Odmah na početku “Okvira za promje-
nekakvog “otvorenog društva” i uspostave istinom jer mir nikada i nu paradigme u izučavanju istorije u ško-
“trajnog mira”. U suštini, riječ je o poku- nigdje nije uspostavljen lama BiH”, na čijoj su izradi učestvovali
šaju promjene definiranja karaktera rata gotovo isti ljudi koji su kreirali “Alterna-
iz organizirane velikosrpske, a zatim i ve- relativizacijom činjenica tivni kurikulum”, a neki od njih sudjelo-
likohrvatske agresije u neki “nesretni su- vali i u istraživanju “Obrazovanje u BiH:
kob”, kako bi buduće generacije, naročito za portal klix.ba ideju za “Alternativni Čemu (ne) učimo djecu?”, uočavaju se
Bošnjaka, zaboravile ko je bio agresor, a kurikulum” objasnila je potrebom una- ideološke pretenzije čitavog ovog projek-
ko branitelj, ko je bio zločinac, a ko žr- pređivanja kvalitete nastave historije u ta. Tako, recimo, nalazimo na rečenicu u
tva, ko je bio u pravu, a ko nije. Bosni i Hercegovini, za koju tvrdi da je kojoj se tvrdi da “centralna pozicija Bosne
Iako su današnji agresori na bošnjač- manjkava, a što je navodno posebno pri- i Hercegovine u ratovima koji su zahva-
ku pamet uglavnom neki strani, navodno mjetno u sadržajima udžbenika iz naci- tili region tokom 90-tih, podjela planova
prijateljski centri, a ne srpski ili hrvatski onalne grupe predmeta, prije svega udž- i programa, te postojanje tri različite, is-
hegemonisti, upravo će ovi drugi imati benika historije. ključive i često međusobno suprotne ver-
najviše koristi od posljedica ataka na boš- Ta navodna manjkavost vidljiva je u zije istorije predstavljaju poseban problem
njačku kulturu sjećanja; jer upravo je od rezultatima istraživanja “Obrazovanje edukatorima u BiH koji zaslužuje posebnu
komunističkog režima nametnuti zaborav u BiH: Čemu (ne) učimo djecu”, objav- pažnju”, iako nam historijske činjenice go-
ono što je prošlu agresiju, genocid i udru- ljenog 2017. godine, a koje su zajednič- vore da tokom devedesetih nikakvi ratovi
ženi zločinački poduhvat učinilo tako efi- ki proveli Fond otvoreno društvo BiH i nisu “zahvatili region” već se radilo o seri-
kasnim. Zaborav je izuzetno opasno oružje “proMENTE socijalna istraživanja”. Re- ji agresorskih ratova Srbije (i Crne Gore)
koje može utjecati na to da se velikosrpsko zultati su, kaže Forić-Plasto za klix, poka- uz oportunističke zločinačke poduhvate
zlo Bošnjacima ponovi u istom ili još gorem zali da u trenutnim udžbenicima domi- velikohrvatske političke nomenklature.
obliku. Najgore od svega, iako su sponzori nira “jednodimenzionalna, nacionalna, Isto tako, ni problem edukacije o tim do-
ovog ataka na bošnjačku kulturu sjećanja nerijetko i nacionalistička perspektiva”. gađajima ne može se svesti na “tri razli-
stranci, izvršioci su domaći kadrovi, pa Za Forić-Plasto problematično je to što čite, isključive i suprotne verzije histori-
tako imamo izvjesne grupe profesora koje se teme u ovim udžbenicima navodno je”, nego na jednu istinitu interpretaciju
“žele mijenjati način izučavanja historije tretiraju iz samo jedne perspektive, što se i ostale koje su lažne. U predgovoru ovog
u školama”, iako bi se prije moglo reći da ističe nebitno umjesto bitnog, što se do- dokumenta govori se i o traganju za pri-
žele mijenjati historiju. gađaji tumače pogrešno ili nepotpuno te mjerima “upotrebe i zloupotrebe histori-
što nisu zastupljene univerzalne ljudske je u periodu 1980-2000. godine i kako je
PROFESORI HISTORIJE PROTIV vrijednosti poput mira, slobode, saradnje, poslužila u podjeli na ‘nas’ i ‘njih’”, mada
HISTORIJE ravnopravnosti ili jednakosti. je valjda svakome jasno da nakon agresije
U tom smo smislu prije neki dan mogli Forić-Plasto ističe da su upravo te uni- i genocida jednostavno moraju postojati
pročitati vijest da je stanovito Udruženje verzalne vrijednosti uzete kao polazište oni koji su se branili i oni koji su napada-
nastavnika i profesora historije/istorije/ pri kreiranju “Alternativnog kurikuluma li, oni koji su činili zločin genocida i oni
povijesti Bosne i Hercegovine (EUROC- za historiju/istoriju/povijest u BiH”, te da koji su bili žrtve tog genocida.
LIO HIP BiH) javnosti predstavilo svoj su se u njegovoj izradi uzela u obzir razna Već iz ovih dijelova predgovora posta-
“Alternativni kurikulum za historiju/ pozitivna iskustva i rezultati istraživanja je jasno da je riječ o projektu koji treba
istoriju/povijest u BiH”, a što je najava kako bi se kreirao sadržaj koji bi potakao naći neki truhli konsenzus i kompromis
za planirani “proces uvođenja promjena na razvoj kritičkog mišljenja i drugih po- između istine i laži, između činjenica i
u nastavnim planovima i programima za zitivnih mišljenja kod učenika. No, to nije propagande, a sve u cilju uspostavljanja
nastavu historije u osnovnim školama”. sve, najavljuje se i “multiperspektivan nekakvog trajnog mira i pomirenja. Jedi-
Predsjednica Upravnog odbora ovog udru- pristup”, kao neka vrsta nove paradigme no što se time postiže jeste legitimizacija
ženja, asistentica na Odsjeku za historiju u izučavanju historije, jer su u izradi “Al- laži i propagande i njeno izjednačavanje s
Filozofskog fakulteta Univerziteta u Sa- ternativnog kurikuluma” učestvovali na- istinom jer mir nikada i nigdje nije uspo-
rajevu, Melisa Forić-Plasto u razgovoru stavnici historije iz svih dijelova Bosne i stavljen relativizacijom činjenica.

STAV 12/12/2019 13