Page 39 - STAV broj 372

mrtvog. Povukli su se u džamiju Aksa i UN-a. Januara 1949. godine oružje je utih- Bošnjaci, koje u novinskim izvješta-
odbili povlačenje. nulo. Linija iscrtana primirjem i danas jima iz tog razdoblja obično nazivaju Ju-
Pričao mi je jedan iz Egipta koji je se smatra privremenom granicom. Izrael goslaveni, ostali su u logorima u Italiji do
bio s ovima. Veli: Bilo nas je manje nego je pobijedio. Arapi su ono što se dešava 1947, kada je 16. aprila 1947. javljeno da
prozora na džamiji, tako da smo čas pu- u Palestini uglavnom gledali sa strane, će biti prebačeni u Njemačku. List Pale-
cali odavde, čas odande, dok ovaj Abdur skrštenih ruku. stinska pošta izvještava 18. aprila da postoji
Rahman (iz Bosne) nije rekao Abdullahu No, bilo je i onih koji su odlučili su- “zahtjev Sirijske vlade za transfer 8.000
Tellu, zapovjedniku tadašnje Jordanske protstaviti se, a u tome su im pomogli bosanskih muslimanskih izbjeglica tre-
vojske: ‘Kako ćeš se povući, a ostaviti iza brojni Bošnjaci, njih nekoliko stotina. nutno u Italiji. Kažu da je Arapska liga
sebe mesdžid Al-Aksa?!’ Među njima su i oni za koje se priča da pisala svim arapskim državama, poziva-
Reče: ‘Takve su naredbe.’ Reče: ‘Daj su branili Al-Aksu. Bili su to nekadašnji jući ih da pomognu te da je određena fi-
mi dva sanduka bombi, nešto mitraljeza pripadnici 13. gorske SS Handžar divizije. nansijska pomoć već stigla. Jugoslaven-
i municije, ja ću se popeti na munaru u Njihov je put od uniforme Wehrmachta do ski zvaničnici kažu da i oni žele natrag
dvorištu džamije, pa kada uđu u džamijski Palestine u svom doktoratu istražio Seth ovih 8.000 Muslimana, jer su oni Handžar
harem, otvorit ću na njih vatru dok me J. Frantzman, dopisnik za Bliski istok i divizija njemačkog Wehrmachta koja se
ne ubiju...’ Cionistička vojska zbog ovih analitičar za pitanja Bliskog istoka u The predala Britancima... Jugoslaveni navo-
mladića nije bila u stanju da se približi Jerusalem Postu. de da s najvećom zabrinutošću gledaju
džamiji, te je džamija Al-Aksa ostala u ru- na mogućnost prebacivanja ove grupe na
kama muslimana još dvadeset narednih ODLAZAK IZ ITALIJE Srednji istok”.
godina zbog ove hrabrosti (1947–1967). Preživjeli pripadnici Handžar divizi- Do decembra 1947. jezgra bivših ofi-
Ovi (Bošnjaci) su bili takvi da, kada je predali su se britanskoj vojsci 8. maja cira 13. Handžar divizije probila se u Si-
bi arapska vojska zapala u bezizlaznu si- 1945. godine. Britanska je vojska premje- riju i počela rekonstruirati svoju jedini-
tuaciju, njih su slali kao ispomoć. Jed- stila veliki broj pripadnika te jedinice iz cu u Damasku. Njihovo znanje arapskog
ne prilike pao je kao šehid zapovjednik logora u austrijskom Villachu i italijan- bilo je rudimentarno, ali imami njihove
Abdul Kadir el-Husejni i to za vrijeme skim Udinama i Padovi u Rimini. Prema jedinice, koji su vjerovatno također bili
bitke kada je cionistička vojska uspjela riječima jednog od pripadnika jedinice, u logorima, mogli su im prevoditi s arap-
da napravi obruč oko arapske vojske, te u logoru je bilo čak 70.000 pritvorenika, skog, nakon što su naučili književni arap-
su zatražili ispomoć, na što su im poslali među kojima su bili i Bošnjaci. U među- ski kroz vjersko obrazovanje. U izvještaju
ovih pet Jugoslavena, te su razbili cioni-
stički obruč.”
Bila baš ovakva priča tačna ili ne, histo-
rijska je činjenica da su se brojni Bošnja-
ci suprotstavili Jevrejima u prvim dani-
ma nastanka države Izrael. O jednom od
njih, Ćamilu Hrustemoviću iz sela Kuti
kod Han-Pijeska, pisali smo u jednom od
brojeva Stava.
Rezolucija UN-a br. 181 iz novembra
1947. godine bila je signal cionističkom
pokretu da što prije pokrenu osnivanje
države. Istodobno je to bila iskra koja je
zapalila Palestinu. Tog je dana otvoren rat
između Jevreja i Arapa. 1. decembra Vi-
soki arapski komitet, organ Arapske lige
osnovan 1945, pokreće opći štrajk protiv
jevrejskih okupatora. U palestinskim se
selima formira milicija koju Arapska liga
naziva “volonterima” u borbi za Palesti-
nu. Nasilje i teror počinju u cijeloj zemlji.
Korak po korak, jevrejski vojnici “Ha- Stari grad Jerusalem
gane” okupirali su arapska sela i naselja,
a naposljetku i gradove. U strateški su vremenu, bivši pripadnici Handžar divi- Israela Baera u Palestinskoj pošti navodi se
važnim područjima Arapi protjerani, sela zije dobijaju, umjesto ratnog zarobljenika, da su “najnoviji regruti u sirijskoj vojsci
su uništena, oni koji su se borili protiv status raseljene osobe. pripadnici bosanskog Waffen S. S. Siri-
Jevreja ubijeni su. Uzalud je bio posljed- Budući da se bivši dobrovoljci u nje- ja je ponudila azil cijeloj bosanskoj S. S.
nji, mlaki pokušaj britanske intervenci- mačkim jedinicama nisu mogli vratiti u Za njih nekoliko hiljada koji su pobjegli
je: Jevreji su imali priliku, prvu u više Titovu Jugoslaviju iz straha od progona, u britanske okupacijske zone u Austriji i
od 3.000 godina svoje historije, i nisu ni ostali su u Italiji kao apatridi. Oni koji Njemačkoj... Jedan broj bosanskih S.S-a
pomišljali da je propuste. su odlučili ostati u logorima na kraju su sa svojim obučenim zapovjednicima sada
Nakon proglašenja nezavisnosti, počeo našli azil u zemljama širom zapadnog i je u Siriji. Prijavljeno je da oni upravlja-
je okrutni rat. Vojske arapskih država na- arapskog svijeta. Mnogi od onih koji su ju školom za taktiku komandosa za sirij-
pale su Palestinu, ali neuspješno. Granice se naselili na Bliskom istoku kasnije su sku vojsku”.
Izraela povučene su i na kraju su Jevre- se borili u Palestini protiv nove izrael- Nema sumnje da su novoformiranoj
ji imali 20 procenata teritorije više nego ske države, ali prvo su morali stići na sirijskoj vojsci koja je rođena 1946. bili
što je to bilo predviđeno planom podjele Bliski istok. potrebni oficiri i instruktori s iskustvom.

STAV 22/4/2022 39