Page 24 - STAV broj 337

POLITIKA

Dvadeset godina od okončanja ratnih sukoba u Makedoniji

OHRIDSKIM SPORAZUMOM

IZBJEGNUTA SUDBINA

BOSNE I HERCEGOVINE,

KOSOVA I HRVATSKE

Od stjecanja nezavisnosti Makedonija je suočena s različitim vidovima pritisaka iz susjedstva. Srbija
je osporavala Makedonsku crkvu, Bugarska posebnost nacije i jezika, a Grčka se protivila imenu
Makedonija. Makedonske vlasti nisu ozbiljnije reagirale na sve izričite zahtjeve Albanaca. U godini
kada je Makedonija obilježavala deset godina svoje nezavisnosti netrpeljivost između Albanaca i
Makedonaca dosegla je maksimum: 22. januara 2001. godine započeli su ratni sukobi u blizini Tetova.

Piše: Admir LISICA Procijenivši tadašnju situaciju, Makedon- trebala biti podijeljena između njih, s ko-
ci su 8. septembra 1991. godine proglasili načnim ciljem ostvarenja sna o zajednič-
nezavisnost svoje republike. Za razliku od koj granici Srbije i Grčke. Demokratska
drugih jugoslavenskih republika, u Ma- srpska stranka Makedonije kao politički
eklaracijom o nezavisnosti Ma- kedoniji je tranzicija prema nezavisnosti predstavnik makedonskih Srba imala je
kedonije, objavljene 25. januara prošla izrazito mirno. ideju o formiranju Republike Karadag,
1991. godine, današnja Sjeverna srpske paradržave na teritoriji sjevera Ma-
DMakedonija počela je referen- PRITISCI SUSJEDA NA MAKEDONIJU kedonije. O srpsko-grčkim aspiracijama
dumsku kampanju u kojoj su se građani Od stjecanja nezavisnosti Makedonija prema Makedoniji pisao je poznati grčki
ove jugoslavenske republike trebali izja- je suočena s različitim vidovima pritisa- novinar Takis Michas u svojoj knjizi Ne-
sniti o svojoj budućnosti. Tadašnji pred- ka iz svog susjedstva, posebno od Srbije i časni savez – Grčka i Miloševićeva Srbija.
sjednik Makedonije Kiro Gligorov bio je Grčke, ali i Bugarske. Srbija je osporavala Najveći zagovarač ideje o srpsko-grčkoj
zagovarač mirnog rješenja jugoslavenskog Makedonsku crkvu, Bugarska posebnost granici bio je tadašnji ministar vanjskih
pitanja, o čemu govori zajednička inicija- nacije i jezika, a Grčka se protivila ime- poslova Grčke Antonis Smaras. Parola
tiva s predsjednikom Republike Bosne i nu Makedonija. Koliko su jake kampanje koja je tih godina bila upečatljiva na mi-
Hercegovine Alijom Izetbegovićem pod protiv Makedonije, govore i zajednički tinzima u Atini jeste “Koina sinora me
nazivom “Asimetrična federacija”, koja planovi Grčke i Srbije tokom devedesetih ti Servia” (“Zajednička granica sa Srbi-
je podrazumijevala očuvanje Jugoslavije. godina prošlog stoljeća, prema kojima je jom”). Ovakav epilog nije se desio prije
svega zbog nedostatka potrebnih kapa-
citeta makedonskih Srba, ali i slabljenja
Miloševićevog režima, koji je na fronto-
vima nizao poraze. Zbog cjelokupne si-
tuacije na Balkanu, posebno Genocida i
zločina u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj,
Ujedinjene nacije (UN) poslale su svoju
vojnu misiju tokom 1995. godine u Ma-
kedoniju, u kojoj su sve glasniji postajali
Albanci. Oni su zahtijevali bolji položaj
u makedonskom društvu, navodeći da su
im prava ugrožena. Godine 1998. Make-
donija povlači prilično riskantan potez
koji je podrazumijevao zvanično prizna-
vanje državnosti Tajvana. Ovakav razvoj
događaja Kina je najoštrije osudila, a kao
reakciju, ubrzo je uložila veto na produže-
nje spomenute UN vojne misije u Make-
doniji. Makedonija je ovaj potez pravdala

24 20/8/2021 STAV