Page 24 - STAV broj 317

POLITIKA

Očuvanje “Pax Americane” u Aziji i Pacifiku

ŠTA JE DUH

QUADA

Iako se na nedavno održanom sastanku Quada nije izravno
spominjala Kina, nema sumnje da je aktivnost grupe usmjerena
prema Kini. Iako postoje unutarnja neslaganja oko toga

treba li se Kini suprotstaviti vojnim putem, jasno je da je
Quad bitan stub opstanka SAD-a u Aziji i Tihom okeanu kao
dominantne sile. U središtu Bidenove “kineske strategije”

jeste imperativ obnavljanja veza sa saveznicima u Aziji i
Tihom okeanu, posebno onim koji su frustrirani Trumpovom
politikom, i okupljanju velike antikineske koalicije.

Piše: Osman SOFTIĆ

a vrijeme nedavnog virtualnog podrazumijeva očuvanje američkog po- konsultacija. Quad stoga predstavlja
samita političkih lidera zemalja retka i njene hegemonističke pozicije u novi multilateralni instrument i stano-
Kvadrilateralnog sigurnosnog svijetu i sprečavanje Kine da na bilo koji vit združeni odgovor Amerike, Japana,
Zdijaloga, poznatog kao Quad način naruši tako uspostavljen poredak, Indije i Australije na ekonomski, vojni
(The Quadrilateral Security Dialogue), koji u principu traje proteklih 100 go- i diplomatski utjecaj i sve snažniju i sa-
koji je održan 12. marta 2021, šefovi dr- dina, a koji je dograđen nakon Drugog mouvjereniju poziciju i aktivnosti Kine
žava ili vlada Sjedinjenih Američkih Dr- svjetskog rata stvaranjem međunarodnih u Južnom kineskom moru i Aziji uopće.
žava, Japana, Indije i Australije prvi su finansijskih i drugih institucija kojim sve Predmet razgovora na pomenutom
put obznanili zajedničku agendu i viziju vrijeme dominira Washington. samitu bilo je i to kako zajednički odgo-
ovog labavog partnerskog saveza u indo- voriti na izazove pandemije COVID-19,
pacifičkoj regiji. Ta vizija podrazumijeva PROTUTEŽA KINESKIM AMBICIJAMA posebno koordinacija procesa vakcina-
očuvanje slobodne, inkluzivne i stabilne U REGIJI cije koji ima ambicije da proizvede čak
indopacifičke regije. Najava Quada naišla Kineske vlasti itekako su svjesne da milijardu doza vakcine do 2022. Samit
je na zabrinutost vlasti Pekingu s obzi- je osnovni cilj ovog najnovijeg fronta je privukao pažnju svjetske javnosti bez
rom na to da Kina vjeruje da je cilj Quada okruženje i suzbijanje Kine u njenim obzira na sve očigledniju politiku kon-
organizirani pokušaj suzbijanja kineske pokušajima da ostvari dominantnu po- frontacije između Pekinga i Washingto-
moći i utjecaja u regiji koja postaje epi- ziciju u indopacifičkoj regiji. Trenutno na, što se moglo primijetiti i iz samita
centar konfrontacije SAD-a i Narodne Quad ne predstavlja formalni vojni sa- ministara vanjskih poslova dviju zema-
Republike Kine za primat u Aziji, ali i vez, ali ima ambicije da to ostvari. Za lja koji je nedavno održan u Aljasci, u
šire na globalnom planu. sada se radi samo o dijalogu i konsul- SAD-u, a koji nije bio nimalo prijatan
Zvanično, Quad je formiran u cilju tacijama. Analitičari smatraju da Quad kako se to očekuje od diplomatskih do-
osiguranja svjetskog poretka baziranog ima ozbiljne šanse da se nametne kao gađaja visokog profila kakav je bio su-
na pravilima (rules-based international or- protuteža kineskim ambicijama u regiji, sret u Anchorageu.
der). Naravno, ovdje se radi o diplomat- ali da bi to postigao, mora imati i svoju Iako lideri zemalja Quada nisu
skom terminu koji za Kinu suštinski formalnu vojnu dimenziju, mimo pukih direktno spomenuli Kinu kao izvor

24 2/4/2021 STAV