Page 51 - STAV broj 206

Centralni odbor JMO 1925. godine

zastupnika Narodnog vijeća SHS za BiH. kompaktnosti Bosne i Hercegovine, obave-
Jugoslavenska muslimanska organizacija zao i na osiguranje vjersko-prosvjetne au-
je, shodno procjeni ukupnih odnosa, uvi- tonomije. Ovim sporazumom za JMO bila
djevši potentnost vlastite stranke, smatra- su otvorena vrata ka podršci ustavu, pa je
la da joj pripada 15 zastupničkih mjesta. u Skupštini glasano u prilog predloženom
Ova se procjena temeljila na činjenica- vrhovnom pravnom aktu Kraljevine SHS.
ma, ali nije uzimala u obzir najznačajniju Uvjet da se prilikom organizacije državne
među njima. “Muslimanski živalj ukupno, uprave u Bosni i Hercegovini moraju po-
a bošnjački napose, u novoj državi bio je štivati njene historijske granice, odnosno
predodređen za drugu kategoriju, tj. da ne da će se očuvati teritorijalna kompaktnost
bude značajan politički faktor. Mehmed Bosne i Hercegovine, bio je ispunjen i defi-
Spaho bio je prvi Bošnjak koji je u Vladi niran. Članom 135. Ustava Kraljevine SHS
Kraljevine SHS, formirane 20. decembra – koji je u historiji zapamćen kao “turski
1918. godine, na čijem čelu sa našao jedan paragraf”, a kojim se, zapravo, određuje da
od osnivača Narodne radikalne stranke Bosna i Hercegovina “ostaje u postojećim
Stojan Protić, obavljao poziciju ministra, granicama” – dobijena je značajna bitka
i to ministra šumarstva i rudarstva”, piše u korist bošnjačkog političkog faktora i
Mulaosmanović. bosanskohercegovačke samobitnosti. To
je, ujedno, i jedna od najznačajnijih poli-
OČUVANJE TERITORIJALNIH GRANICA tičkih pobjeda JMO-a u prvim godinama
BiH I VJERSKO-PROSVJETNE postojanja zajedničke države.
AUTONOMIJE Da je JMO bila dinamičan pokret, a ne
U martu 1921. godine, zbog potrebe stranka jednog lica, svjedoči i unutarstra-
srpskog bloka za glasovima pri donoše- načka dinamika. Prije izbora 1923. godine
nju ustava, JMO je formirala delegaciju za došlo je do razlaza s Ibrahimom Maglajli-
pregovore s Vladom. Nju su sačinjavali dr. ćem, a potonji osniva Jugoslavensku mu-
Mehmed Spaho, dr. Hamdija Karameh- slimansku narodnu organizaciju (JMNO)
medović i Osman Vilović. Ta je delegacija od pripadnika poražene frakcije JMO-a.
15. marta te godine sklopila sporazum s Ova diferencijacija, ističe Mulaosmano-
mandatarom Vlade Nikolom Pašićem, pri vić, dovela je do toga da je Spaho izrastao Mehmed Spaho, Beč,
čemu se Pašić, pored očuvanja teritorijalne u istinskog vođu Bošnjaka. 1911. godine

STAV 14/2/2019 51