Page 722 - Yaratılış Atlası 4. Cilt

İkiz ler den bir ta ne si, ışık hı zı - Te les kop tan Dün ya' da ki
na ya kın bir hız da uza ya doğ - ikiz ler den bi ri, uza ya gi -
ru ha re ket eder ken di ğe ri den iki zin ken di sin den
Dün ya' da ka lır. da ha genç gö rün dü ğü nü
göz lem ler.

İkiz ler den ro ket le
gi den, Dün ya' ya
dö ner. Dün ya 'da ki
iki zi yaş lan mış tır.
Ro ket le gi den ise
da ha genç tir.

Eins te in'in ikiz pa ra dok su na gö re, ikiz kar deş ler den bi ri Dün ya'da ka lır ken, di -
ğe ri ışık hı zı na ya kın bir hız da uzay yol cu lu ğu na çı kar. Uza ya çı kan ki şi, ge ri
dön dü ğün de ikiz kar de şi ni ken di sin den da ha yaş lı bu la cak tır. Bu nun ne de ni,
uzay da se ya hat eden kar deş için za ma nın da ha ya vaş ak ma sı dır.

Salt uzay la bir lik te Eins te in, son suz geç miş ten son suz ge le ce ğe akan şaş maz ve de ğiş mez bir ev ren sel za man
kav ra mı nı da bir ya na bı rak tı. Gö re ce lik Ku ra mı'nı çev re le yen an la şıl maz lı ğın bü yük bö lü mü, in san la rın za -
man duy gu su nun da renk duy gu su gi bi bir al gı bi çi mi ol du ğu nu ka bul et mek is te me yi şin den do ğu yor... Na -

sıl uzay mad di var lık la rın muh te mel bir sı ra sı ise, za man da olay la rın muh te mel bir sı ra sı dır. Za ma nın öz nel -
li ği ni en iyi Eins te in'in söz le ri açık lar: "Bi re yin ya şan tı la rı bi ze bir olay lar di zi si için de dü zen len miş gö rü nür.
Bu di zi den ha tır la dı ğı mız olay lar 'da ha ön ce' ve 'da ha son ra' öl çü sü ne gö re sı ra lan mış gi bi dir. Bu ne den le bi -

rey için bir ben-za ma nı, ya da öz nel za man var dır. Bu za man ken di için de öl çü le mez. 132
Eins te in, Bar nett'in ifa de le riy le "uzay ve za ma nın da sez gi bi çim le ri ol du ğu nu, renk, bi çim ve bü yük -

lük kav ram la rı gi bi bun la rın da bi linç ten ay rı la ma ya ca ğı nı gös ter miş"tir. Ge nel Gö re ce lik Ku ra mı'na gö -
re "za ma nın da, onu ölç tü ğü müz olay lar di zi sin den ay rı, ba ğım sız bir var lı ğı yok tur." 133
Za man bir al gı dan iba ret ol du ğu na gö re de, tü müy le al gı la ya na bağ lı, ya ni gö re ce li bir kav ram dır.
Za ma nın akış hı zı, onu öl çer ken kul lan dı ğı mız re fe rans la ra gö re de ği şir. Çün kü in sa nın be de nin de za -

ma nın akış hı zı nı mut lak bir doğ ru luk la gös te re cek do ğal bir sa at yok tur. Lin coln Bar nett'in be lirt ti ği gi -
bi, "ren gi ayırt ede cek bir göz yok sa, renk di ye bir şey ol ma ya ca ğı gi bi, za ma nı gös te re cek bir olay ol ma -
dık ça bir an, bir sa at ya da bir gün hiç bir şey de ğil dir." 134
Saa ti hiç bil me di ği miz, Gü neş'in han gi ara lık lar la do ğup bat tı ğı nı gö re me ye ce ği miz ka pa lı bir oda da

kal dı ğı mız da, bu ra da ge çen za ma nın hı zı nı ve kal dı ğı mız sü re yi hiç bir za man be lir le ye me yiz. Bi ze dış
dün ya da bel li bir za man geç ti ği ni dü şün dür ten şey, Gü neş'in do ğup bat ma sü re ci ve ko lu muz da ki saa -
tin bi ze be lirt ti ği sü re den baş ka bir şey de ğil dir. Bun lar dev re den çık tı ğın da, geç ti ği ne inan dı ğı mız za -
man hak kın da söy le ye cek le ri miz ta ma men tah mi ni ve bi ze bağ lı ola cak tır. Ör ne ğin sı na va gi ren bir ki şi

kı sıt lı va kit için de ce vap la rı ye tiş tir me ye ça lı şır ken, onun için za man hız lı ge çe cek tir. Ama dı şa rı da onun
sı nav dan çık ma sı nı bek le yen ki şi için ay nı sü re, ol duk ça uzun dur. Eğer za man mut lak bir ger çek ol say -
dı, bu du rum da bi zim al gı la rı mı za gö re be lir le di ği miz de ğiş ken bir kav ram şek lin de ol maz dı kuş ku suz.
Eins te in'in ge nel gö re ce lik te ori si nin bi lim sel ola rak or ta ya koy du ğu ger çe ğe gö re; za ma nın hı zı, bir

cis min hı zı na ve çe kim mer ke zi ne olan uzak lı ğı na gö re de ğiş mek te dir. Hız art tık ça za man kı sal mak ta, sı -

720 Yaratılış Atlası Cilt 4