Page 90 - Zamansızlık ve Kader Gerçeği
P. 90

88                ZAMANSIZLIK VE KADER GERÇEĞİ


              yü rü me si ile il gi li gö rün tü ler, sa de ce be yin de yer alan bir bil gi dir. Za man
              al gı sı, kol tu ğa otur mak ta olan in san ile bu bil gi ler ara sın da kı yas ya pı la -
              rak or ta ya çı kar.
                   Fi zik çi Ju li an Bar bo ur, za ma nın ta ri fi ni şöy le yap mak ta dır:
                   Za man eş ya la rın po zis yon la rı nı de ğiş tir me öl çü sün den baş ka bir şey de ğil.
                   Bir sar kaç sal la nır, saa tin kol la rı iler ler. 55
                   Kı sa ca sı za man, be yin de sak la nan bir ta kım ha yal ler ara sın da kı yas
              ya pıl ma sıy la var ol mak ta dır. Eğer bir in sa nın ha fı za sı ol ma sa, bey ni bu
              tür yo rum lar yap maz ve do la yı sıy la za man al gı sı da oluş maz. Bir in sa nın
              "ben otuz ya şın da yım" de me si nin ne de ni, bey nin de söz ko nu su otuz yı la
              ait ba zı bil gi le rin bi rik ti ril miş ol ma sı dır. Eğer ha fı za sı ol ma sa, ar dın da
              böy le bir za man di li mi ol du ğu nu dü şün me ye cek, sa de ce ya şa dı ğı tek bir
              "an" ile mu ha tap ola cak tır.



                   Za man sız lı ğın Bi lim sel An la tı mı
                   Za ma nın, ha re ket eden ci sim ler ve mey da na ge len de ği şim ler ara sın -
              da yap tı ğı mız be lir li bir sı ra la ma dan do ğan bir kav ram ol du ğu ger çe ği,
              bu gün bi lim sel ola rak da ka bul edil miş tir. Bu ko nu da gö rüş be lir ten dü -
              şü nür ve bi lim adam la rın dan ör nek ler ve re rek ko nu yu da ha iyi açık la ma -
              ya ça lı şa lım.
                   The End of Ti me (Za ma nın So nu) isim li ki ta bın da za man sız lık ve son -
              suz luk hak kın da ki açık la ma la rı ile bi lim dün ya sın da bü yük yan kı uyan -
              dı ran fi zik çi Ju li an Bar bo ur, za ma nın bir al gı ol ma sı nın, bir çok in san için
              ka bul le nil me si zor bir ger çek ol du ğu nu be lirt mek te dir. Dis co ver der gi sin -
              de, Bar bo ur ile ya pı lan bir rö por taj da za man al gı sı için şu yo rum lar ya pıl -

              mak ta dır:
                   Ben ha la ka bul len mek te zor la nı yo rum" di yor (Bar bo ur). An cak, sağ du yu
                   ev re ni an la mak için hiç bir za man gü ve ni lir bir yol gös te ri ci ol ma dı—Co per -
                   ni cus Gü neş'in Dün ya çev re sin de dön me di ği ni ilk söy le di ğin den be ri fi zik -
                   çi ler al gı la rı mı zı şa şırt tı lar. Her şe ye rağ men, Dün ya 67,000 mil/sa at hız ile
                   boş luk ta dö ner ken en ufak bir ha re ket bi le his set mi yo ruz. Bar bo ur za ma nın
                   geç ti ği ne da ir his si mi zin, "Düz Dün ya Ce mi ye ti"nin (Flat Earth So ci ety)
   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95