Page 116 - Canlılardaki Fedakarlık ve Akılcı Davranışlar

114 CANLILARDAK‹ FEDAKARLIK

denge ve düzen, Allah'›n kusursuz yarat›fl›n›n aç›k delillerindendir. Öyle ki
do¤ada gerçekleflen olaylara tan›k olanlar, fluursuz canl›lar›n böylesine flu-
urlu ve ak›lc› davran›fllarda bulunmalar›n› hayretle ve hayranl›kla karfl›la-
maktad›rlar. Bu kiflilerden biri olan, fizyoloji ve t›p alan›nda tan›nm›fl ünlü
bilim adam› Kenneth Walker, Do¤u Afrika'da ç›kt›¤› av s›ras›ndaki gözlem-
lerini flöyle aktarmaktad›r:

Y›llarca önce Do¤u Afrika'da avlanmaya ç›kt›¤›mda hayvanlar aras›n-
da gözlemledi¤im dayan›flman›n birçok örne¤i hala belle¤imde canl›-
d›r. Ahti düzlüklerinde de¤iflik zebra ve ceylan sürülerinin tehlikelere
karfl› birbirlerini uyarmak için belli yerlere nöbetçi koyduklar›na tan›k
oldum. Zebra avlamaya ç›kmam›flt›m; ama ceylan avlamam da hemen
hemen olanaks›zd›. Çünkü ne zaman birine yaklaflmak istesem, nöbet
tutan zebra tehlikeyi fark eder, ceylanlar› uyar›rd›. Gene zürafalarla fil-
leri de çok kez birlikte bulurduk. Fillerin kocaman kulaklar›, son dere-
ce keskin iflitme duyular› vard›r; ancak görme duyular› zay›ft›r. Zürafa-
lar ise adeta gözetleme kulelerine yerlefltirilmifl bekçiler gibidir. Güçle-
rini birlefltirdiklerinde görünmeden ya da duyulmadan ne fillere ne de
zürafalara yaklaflmaya olanak vard›r. Daha ilginç (daha do¤rusu son
derece garip) bir iflbirli¤i gergedanlarla, derilerine gömülen kene türün-
den parazitleri ay›klamak için s›rtlar›nda t›rman›p oturan kufllar aras›n-
da idi. Bu kufllar her zaman tetikte bekler, yaklaflt›¤›m› çok uzaktan fark
eder etmez h›rç›n 盤l›k ve gagalamalarla konu¤u olduklar› hayvan›
uyar›rlard›. Gergedan kaçmaya koyuldu¤unda kufllar bir katardaki yol-
cular gibi hayvan›n s›rt›na as›l›p yerlerinden ayr›lmazlard›. 109

Geyik ve zebra sürüleri
genellikle birarada ya-
flarlar. Birbirlerinin
düflmanlar›n› ise çok
iyi tan›rlar. Örne¤in
e¤er zebralardan biri
geyiklere sald›rmak
üzere olan bir düflman›
fark ederse geyik sürü-
sünü hemen tehlikeye
karfl› uyar›r.