Page 76 - Hücre Zarındaki Mucize
P. 76
HÜCRE ZARINDAKİ MUCİZE
Hüc re Za rı nın Özel Ya pı sı
Hüc re za rı nın bir bi rin den önem li gö rev le ri ni ger çek leş -
tir me si ni müm kün kı lan, ken di ne has ya pı sı dır. Hüc re yi
çev re le yen zar; yağ, pro te in ve kar bon hid rat lar dan mey da -
na gel miş tir. Hüc re za rı nı oluş tu ran yağ ta ba ka sı nın son
de re ce önem li bir gö re vi var dır. Çün kü hüc re, su yun için -
de ça lış ma sı ge re ken bir sa at gi bi dir. Hüc re nin ha yat ta kal -
ma sı, hüc re za rı nın hem içe ri den hem de dı şa rı dan su ge -
çir me me si ne bağ lı dır. Ay nı za man da %70'i su olan hüc re -
ye, ih ti yaç du yu lan su yun da sü rek li ola rak gi rip çık ma sı
ge rek li dir. Do ğa da tam bu ama ca yö ne lik ta sar lan mış bir
ucu su yu se ven (hid ro fi lik), di ğer ucu ise su yu iten (hid ro -
fo bik) iki kuy ru ğa sa hip bir mo le kül (fos fo li pit mo le kül)
bu lu nur.
Hüc re za rı nın ya pı sı nın bü yük ço ğun lu ğu nu oluş tu -
ran yağ ta ba ka sı iş te bu özel mo le kül ler den -fos fo li pit
mo le kül ler den- olu şur. Fos fat ucu su yu se ven, do la yı sıy -
la su yu tu tan ni te lik -
te dir. Yağ olan ucu
Suyu seven
hidrofilik kısım
ise su-sev mez özel -
lik te dir. Bu ya pı olu -
şur ken su-se ver fos -
Suyu iten
hidrofobik kısım fat grup la rı ken di le -
ri ni su ya doğ ru çe vi -
Hücre zarının yapısını oluşturan fosfolipit moleküllerin su tutucu fosfat
kısımları, hücrenin dış yüzüne bakacak şekilde dizilirler. Bu diziliş son
derece önemlidir. Çünkü eğer fosfat bölümü içte olsaydı, su-itici olan
lipit kısımlar suyu iterdi. Böylece su hücreye giremez, hücrede kimyasal
tepkimeler gerçekleşemez ve bütün canlılık tehlikeye girerdi.
74