Page 68 - Hücredeki Mucize

66 HÜCREDEK‹ MUC‹ZE

(fiekil 5.1) ‹nsan kan›n-
da bulunan hemeglobin
proteinin üç boyutlu ya-
p›s›. Hemeglobin hayati
önemi olan oksijenin
kan yoluyla hücrelere
tafl›nmas›n› sa¤lar.

yutlu biçimini de belirlerler. Bunu sa¤lamak için bükülme noktalar›ndaki
amino asitler, belli bir aç›da bükülmeye imkan verecek flekilde, di¤erlerinden
daha zay›f ba¤larla birbirlerine ba¤lan›rlar. E¤er böyle olmasa, tüm amino
asitler birbirlerine eflit kuvvetlerle ba¤lansalard›, dümdüz, vas›fs›z ve ifle yara-
maz bir protein zinciri oluflacakt›.
Oysa üç boyutluluk, proteinler için çok önemli bir özelliktir. Özellikle en-
zimler, ancak sahip olduklar› üç boyutlu yap› sayesinde birtak›m reaksiyonla-
r› yönetir, denetler ya da h›zland›rabilirler. K›sacas›, do¤ru say› ve dizilim sa¤-
lansa bile, gereken geometrinin sa¤lanamamas› bir proteini ifllevsiz hale geti-
recektir. Bunun sa¤lanmas› içinse amino asitlerin aras›ndaki çekim kuvvetleri
bile ak›l almaz bir kontrol ve hassasiyetle teker teker ayarlanmakta, en ufak
bir ayr›nt› bile özel olarak belirlenmektedir. (flekil 5.2)
Görüldü¤ü gibi tek bir protein molekülünün elde edilmesi bile, say›s›z ifl-
lem ve denetimler sonucunda gerçekleflebilmektedir. Bugünün teknolojisiyle,
bir protein molekülünü laboratuvar flartlar›nda bile yapay olarak sentezlemek
mümkün de¤ildir.
Ancak evrimciler, her zamanki vurdumduymazl›k ve körlükleri içinde,
böyle bir molekülün, ilkel dünya atmosferinde tesadüfler sonucunda olufltu-
¤unu iddia etmektedirler.
fiimdi, bir proteinin tesadüfen oluflabilme ihtimaline ve bu imkans›zl›k
karfl›s›nda evrimcilerin içine düfltükleri çaresizli¤e bakal›m.

“Sonsuzda Bir ‹htimal”
Evrimin önde gelen savunucular›ndan Rus bilgini A. I. Oparin, “Origin of
Life” (Hayat›n Kökeni) isimli kitab›nda proteinlerin tesadüfen oluflmas›n›n
mümkün olamayaca¤›n› flöyle anlatmaktad›r: