Page 104 - Kuşların ve Uçuşun Kökeni

Tüylerin kökeni ile ilgili iddialar de¤erlendirilirken, tüylerin yap›s›n›n kompleksli¤i
özellikle dikkate al›nmal›d›r. Nic Bishop, The Secrets of Animal Flight (Hayvanlarda
Uçuflun S›rlar›) adl› kitab›nda tüyler hakk›nda flunlar› söylemektedir:
Tüyler basit görünebilirler ancak asl›nda çok karmafl›kt›rlar. Her birinin bir milyondan faz-
la çok küçük parças› olabilir. 1

Tüylerin kompleks anatomisi, tüyün ifllevine göre farkl›l›k gösterir. Örne¤in, uçufl
tüylerinin kompleks flekli, uzun, ince ve sa¤lam bir saptan her iki tarafa do¤ru ç›kan, do-
kuma fleklindeki kanatç›klardan oluflur. Bu sap, içi bofl, sert bir yap›dan oluflur ve kan-
ca olarak adland›r›lan uzant›lara destek veren, sa¤lam ama esnek bir yap›d›r. 2
Kuflun tüyü üzerindeki tüycüklerin de hem kuvvetli, hem de rüzgarda k›r›lmayacak
kadar esnek olmalar› gerekir. Kufllar bu özel yarat›l›fllar› sayesinde, hava ak›mlar›n› mü-
hendislerin flimdiye kadar tasarlam›fl olduklar› en iyi planörden çok daha ustal›kla kulla-
nabilirler. Kufllar›n tüyleri üzerinde kancalar›n olmamas› durumunda uçmalar› mümkün
olmaz. Kancalar, rüzgar›n kanada ve tüylere zarar vermesini önleyecek flekilde -belli
flartlar alt›nda ayr›labilecek gibi- yarat›lm›flt›r. Ancak bunlar kuflun gagas›yla tüylerini ta-
ramas›yla da kolayl›kla yeniden birleflirler. Kufl bilimi konusunda uzman yazar Roger
Tory Peterson bu konuyla ilgili olarak flunlar› ifade etmektedir:

Tüyler do¤al bir mühendislik harikas›d›r. Öncelikle, çok hafif ve yap›sal olarak çok kuvvet-
lidirler; bir yarasan›n uçma esnas›nda kulland›¤› kanatlar›, gerilmifl deriden ya da uçak ka-
natlar›n›n bükülmez yap›lar›ndan kat kat daha çok yönlüdürler. Hasar gördükleri zaman
da onar›mlar› çok daha kolayd›r… Neredeyse a¤›rl›klar› olmad›¤› halde kuvvetleri vard›r.
Tüyün sert sap›, destek gerekti¤inde bükülmezlik sa¤lar, ancak uç k›sm›na do¤ru yumu-
flak olmas›, havada yap›lan çok ani manevralar için gereken esnekli¤i sa¤lar. Yumuflak
ama sa¤lam olan bu dokuman›n düzgünlü¤ünü hissedin. Kancalar› ay›r›n, sonra bir kuflun
gagas›yla tüylerini düzeltti¤i gibi parmak uçlar›n›zla onlar› tekrar birbirine geçirin. Bunu
sa¤layan tasar›m›n flafl›rt›c› karmafl›kl›¤›, bir kufl tüyünün mikroskobun alt›nda incelenme-
siyle takdir edilebilir. 3

Tüyler, üst yüzeydeki havan›n alt yüzeydeki havadan daha h›zl› akmas›n› sa¤layarak
kuflun havalanmas› için yarat›lm›fllard›r. Böylece kanat üzerindeki hava bas›nc› da azalt›-
l›r. Kanatlar üzerindeki bu kald›rma etkisine "Bernoulli etkisi" denilir. Uçaklarda da,