Page 303 - İslam ve Uzakdoğu Dinleri

301

1. Do¤adaki her varl›¤›n (tafl, toprak, su, a¤aç

vs.) bir ruhu ve iradesi oldu¤una, onun için bunlar-
la diyalog kurulmas› gerekti¤ine inan›l›r.
2. Bu diyalo¤u kurabildi¤ine inan›lan kimse ise
"fiaman"d›r. fiaman, tütsüler, davul ritimleri veya
danslar yoluyla do¤adaki cans›z maddelerle konu-
flur, onlar› kendince ikna eder ve yine kendince çe-

flitli hastal›klar› iyilefltirmeye çal›fl›r.
fiamanizmin temeli, yukar›da da belirtildi¤i gi-
bi do¤adaki cans›z varl›klar›n ruh ve kudret sahibi
olduklar›na inan›lmas›d›r. Örne¤in ya¤murun bu-
lutlar›n içindeki ruh taraf›ndan ya¤d›r›ld›¤›na veya
ateflin kendi içindeki bir ruh taraf›ndan yak›l›p sür-
dürüldü¤üne inan›l›r.
Bu inanç asl›nda pek çok eski putperest dinde
yer almaktad›r ve "animizm" olarak bilinir. Ani-

mizm, k›saca, do¤adaki her varl›¤›n ayr› bir ruh ve
ayr› bir ilah oldu¤u inanc›d›r. fiaman dini, animiz-
min Orta Asya'ya özgü bir fleklidir. Bu konuda de-
tayl› araflt›rmalar yürüten Ivar Paulson isimli antro-
polog, "fiamanizm gerçekte animist bir ideoloji-
dir" diyerek konuyu özetlemektedir. 132

Sibirya ve Orta Asya'daki fiaman inan›fllar›n›
inceleyen ve 1980 y›l›nda bir kitap yay›nlayan N. A.
Alekseev, kitab›n›n "Do¤an›n ve Temel Güçlerin
‹lahlaflt›r›lmas›" adl› bölümünde fiamanizmin garip
inanc›n› flöyle anlatmaktad›r:

Dünyan›n dört bir yan›nda, özellikle de Asya ve
Amerika'da, çeflitli fiaman topluluklar› vard›r.
Ancak yap›lan saçma büyüler, sapk›n törenler ve
garip ritüeller hiç de¤iflmez.