Page 72 - Bir Tartışmanın Ardından Ceviz Kabuğu Evrim Yanılgıları

BÜR TARTIÞMANIN ARDINDAN
66

Canl› organizmalarda bulunan bir proteinin sahip oldu¤u bu üç boyut-
lu yap›, onun ifllevini yerine getirebilmesini sa¤lar. Bu üç boyutlu yap›y› sa¤-

layan amino asitlerin yerlerinin de¤iflmesi, eksilmeleri, araya baflka amino
asitlerin girmesi ise söz konusu yap›y› sa¤layan özel dizilimi bozar. Örne¤in
üç boyutlu yap›y› da¤›t›r ya da biçimini de¤ifltirir. Bu da o proteinin art›k iflle-
vini görememesi ya da çok düflük bir verimle ifllev görebilmesi anlam›na gelir

ki, her iki durum da canl› için ölüm ya da ölümcül bir hastal›k sebebidir. Ör-
ne¤in hücrelere oksijen tafl›yan 574 amino asitli hemoglobin proteininin yal-
n›zca iki amino asitindeki de¤ifliklik, bu proteinin ifllevini kaybetmesine ve
bunun sonucunda "orak hücre anemisi" ad› verilen ölümcül hastal›¤a yol

açar. (Bu genetik hastal›¤› tafl›yanlar›n büyük bölümü henüz çocuk yaflta ya-
flam›n› yitirmektedir.)
Görüldü¤ü gibi protein zincirindeki tek bir amino asitin dahi yerinin
ve cinsinin çok önemli bir rolü vard›r. En küçük bir de¤ifliklik kimi zaman çok

büyük zararlarla sonuçlan›r.
Öte yandan, yap›lan araflt›rmalar baz› proteinlerin belirli halkalar›nda-
ki amino asitlerin de¤iflikli¤inde, bu durumun tolere edilebildi¤ini ve prote-

inin ifllevini k›smen ya da bütünüyle yerine getirebildi¤ini göstermifltir. ‹flte
Ali Demirsoy'un konuyu sapt›rmaya çal›flt›¤› nokta da buras›d›r. Ali Demir-
soy bu gerçekten yola ç›karak, "iflte proteinler rastgele dizilseler bile ifle yarar-
lar, demek ki yararl› bir proteinin tesadüfen oluflabilmesi o kadar da zor de-
¤il" gibi bir yan›ltmaya gitmektedir. Bu pek çok aç›dan hatal› bir sapt›rmad›r;

flöyle ki:
1) Herfleyden önce söz konusu tolerans, istisnai bir durumdur; yal-
n›zca belirli proteinler için ve bu proteinlerin belirli halkalar› için geçerli-

dir. Bu proteinlerin belirli halkalar›nda olmas› gereken amino asitlerin yerine
di¤er baz› amino asitlerin geçmesi proteinin ifllevini çok fazla aksatmasa da
bu halkalar›n say›s› çok s›n›rl›d›r.
2) Ayr›ca söz konusu amino asitlerin yerine geçebilecek di¤er amino
asitlerin say›s› da s›n›rl›d›r. Yirmi çeflit amino asitin hepsi ayn› görevi göre-

mez.