Page 102 - Protein Mucizesi
P. 102
100 PROTEİN MUCİZESİ
peptitlerin son konformasyonlarını (şekillerini) almak üzere
nasıl katlandıkları da önemli bir konudur. Yıllarca, protein
katlanmasının, maksimum termodinamik dayanıklılık sağla-
yacak biçimde gerçekleşen, kendiliğinden (spontan) bir işlem
olduğuna inanılmıştır ve katlanmanın, proteini oluşturan
polipeptit zincirindeki amino asitlerin tümünün kimyasal
özelliklerinin toplamına bağlı olduğu düşünülmüştür. An-
cak, çeşitli çalışmalar birçok proteinin katlanmasında şape-
ronlar adı verilen ubikuit (yaygın, her hücrede bulunabilen)
bir protein ailesinin elemanlarının rolü olduğunu ortaya koy-
muştur. Şaperon proteinler diğer proteinlerin katlanmasına
yardımcı olur. Şaperonların etki mekanizması henüz tam ay-
dınlatılmamıştır. Bu moleküller, enzimler gibi katıldıkları re-
aksiyondan değişmeden çıkarlar. Şaperonlar ilk kez Drosophi-
la’da bulunmuş ve ısı-şoku proteinleri olarak adlandırılmış-
tır. Sonraları, bakteri, hayvan ve bitkiler gibi çok çeşitli orga-
nizmalarda da şaperonların bulunduğu gösterilmiştir.” 29
Proteinlerin düzgün katlanması çok önemlidir. Prote-
inlerin katlanmasında hata olduğu durumlarda Alzhei-
mer, Parkinson, Deli Dana, Sistik Fibroz gibi hastalıklar
ortaya çıkmaktadır.
Proteinlerin düzgün katlanması çok önemlidir. Proteinlerin katlanmasın-
da hata olduğu durumlarda Alzheimer, Parkinson gibi hastalıklar ortaya
çıkmaktadır. Şaperonlar bu süreçte önemli bir rol üstlenirler.