Page 20 - Doğadaki Mühendislik
P. 20
Doğadaki Mühendislik
BE ZU AR KE Çİ LE Rİ NİN KİM YA BİL Gİ LE Rİ
Bezuar keçisi dimdik, duvar gibi kayalara tırmanabilen bir keçi tü-
rüdür. Tırnak altlarının pürüzlü olması ve ayaklarının altındaki yu-
muşak yastıklar bu canlıların çevik hareketlerini kolaylaştırır. Ancak
bu keçi türünü ilginç kılan asıl nokta sahip oldukları şaşırtıcı kimya
bilgileridir. İsimleri Farsçada ilaç anlamına gelen bir kelimeden türe-
miş olan Bezuar keçileri kendi kendilerini tedavi etme konusunda uz-
mandırlar.
Bezuar keçisi ne zaman bir yılan tarafından ısırılsa hemen yaşadığı
çevrede yetişen sütleğen bitkisi türlerinden birini yemeye başlar.
Bu son derece hayret verici bir davranıştır. Çünkü gerçekten de
sütleğen sıvısında bulunan "öforbon" maddesi, kana karışan yılan ze-
hirini etkisiz hale getirmektedir. 3
Bu durumda şuurlu ve dikkatli bir insanın aklına hemen şu sorular
gelir. Günlük otlamaları sırasında sütleğenlere ağızlarını bile sürme-
yen keçilerin, bu bitkileri tedavi maksatlı kullanmalarını sağlayan ne-
dir? Yılan zehirine karşı panzehir etkisine sahip bir ot aramaları ge-
rektiğini bu canlılar nereden bilmektedirler? Bezuar keçileri sütleğen
otlarının içinde hangi kimyasal maddelerin olduğunu ve bu kimya-
salların yılan zehirini
tedavi edici etkiye sa-
hip olduğunu nasıl
öğrenmişlerdir?
Keçilerin, bir yılan
tarafından ısırıldık-
larında buldukları
tüm otları yiyerek, ya-