Page 74 - Makaleler 2. Cilt

72 MAKALELER -2-

Otomatik ‹flleyen Acil Durum Sistemi
Bir alyuvar hücresi bedende yaklafl›k 120 gün dolafl›r. Bu sürenin sonun-
da görevini tamamlam›fl olur ve makrofaj adl› savunma hücreleri taraf›ndan
yenir. Bu kay›p, sürekli tekrarlanan bir üretimle dengelenir. Normal koflul-
larda, saniyede 2,5 milyon alyuvar üretilir, ancak gerekti¤inde bu say› art›r›-
labilir. Üretim h›z›, eritropoietin adl› bir hormon yard›m›yla dengelenmek-
tedir. Örne¤in kaza sonucunda oluflan a¤›r kanamalarda ya da burun kana-
mas› gibi durumlarda alyuvar kayb› h›zla dengelenir. Ayr›ca alyuvarlar›n ek
üretimi, solunan havadaki oksijen miktar›n›n düflmesi durumunda da ger-
çekleflir. Örne¤in Himalaya da¤lar›na t›rman›yorsan›z, havadaki oksijen gi-
derek düflecek, vücut ise azalmakta olan oksijeni daha yüksek bir verimle
kullanabilmek için böyle bir tedbiri kendili¤inden alacakt›r.

Mükemmel Bir Ulafl›m Sistemi
Kandaki hücrelerin d›fl›nda, vücuda giren birçok madde de kan›n plaz-
ma denen k›sm›nda tafl›n›r. Bu s›v›, kan hücreleri içermedi¤inden sar› ber-
rak bir renktedir. Plazma, beden a¤›rl›¤›n›n % 5'ni oluflturur ve bunun da %
90'dan fazlas› sudur. ‹çinde tuzlar, mineraller, karbonhidratlar, ya¤lar ve
yüzlerce de¤iflik türde protein yüzer. Kandaki proteinlerin baz›lar› tafl›y›c›
proteinlerdir. Bunlar ya¤lar› kendi üzerlerine ba¤lay›p onlar› gerekli doku-
lara ulaflt›r›r. E¤er ya¤lar proteinler taraf›ndan bu flekilde tafl›nmasayd›, bir-
birleriyle birleflir ve kanda, çorbadaki ya¤ öbekleri gibi, denetimsiz bir flekil-
de yüzerlerdi. Bu ise ölümcül sa¤l›k sorunlar› meydana getirirdi.
Bedendeki özel haberci görevini ise plazmada dolaflan hormonlar üstle-
nir. Hormonlar, organlar ve hücreler aras›nda kimyasal mesajlar tafl›yarak
haberleflmeyi sa¤lar.
Albümin, say›ca en fazla olan plazma proteinidir ve bedende bir anlam-
da tafl›y›c›l›k görevi yapar. Kolestrol gibi ya¤lar›, hormonlar› , zehirli bir saf-
ra kesesi maddesi olan sar› bilirubini ve penisilin gibi ilaçlar› kendine ba¤-
lar. Zehirleri karaci¤erde b›rak›r, besin maddelerini ve hormonlar› ise gerek-
li olduklar› yerlere götürür.