Page 186 - Kuran Bilime Yol Gösterir

K K U U R R A A N N B B ‹ ‹ L L ‹ ‹ M M E E Y Y O O L L G G Ö Ö S S T T E E R R ‹ ‹ R R

S Sa ab bi it t B Bi in n K Ku ur rr ra a ( (8 82 21 1- -9 90 01 1) )

Sabit bin Kurra, matematik, astronomi ve t›p konular›nda uzman ‹slam
bilginlerinden biridir. Döneminde tüm bu alanlarda çok büyük geliflme-
lere öncü olmufl, özellikle geometri ve cebir konusunda yeniliklere imza
atm›flt›r. 190 Sabit bin Kurra'n›n geometrideki yerinin önemini, Do¤u mede-
niyetleri üzerine çal›flan bilim adamlar›ndan Georges Rivoire, "Cebirin
geometriye uygulanmas›n›, Müslümanlara borçluyuz. Bu da 900 y›l›nda
vefat etmifl olan Sabit bin Kurra'n›n eseridir." sözleriyle özetlemifltir.
Matematik, astronomi, astroloji, t›p ve çeviri ile ilgilenen Sabit bin Kur-
ra'n›n 79 eserinin oldu¤u bilinmektedir. Bunlardan 21'i t›p, 2'si müzik, ge-
ri kalan 25 eser ise matematik ve felsefe ile ilgilidir.
Sabit bin Kurra, sinüs teoreminin tan›m›n› yapm›fl ve bunu astronomi-
ye uygulam›flt›r. Ayr›ca Pisagor teoreminin genel bir ispat›n› vermifltir. 191
Dünya'n›n çevresini 360 meridyene bölünmüfl kabul ederek Ekvator'un
uzunlu¤unu hesaplayan ve buna ba¤l› olarak da Dünya'n›n yar›çap›n›
bulan ‹slam alimidir. 192
Sabit bin Kurra, Öklid'in bilgilerini kullanarak cebir konusunda çok da-
ha genel denklemlerin çözümlerini göstermeyi baflarm›flt›r. Carl B. Boyer,
A History of Mathematics (Matematikçilerin Tarihi) adl› kitab›nda, bu us-
ta matematikçi için flunlar› söylemektedir:

MS 9. yüzy›l Müslüman matematikçilerin alt›nça¤› oldu. Yüzy›l›n ilk
yar›s›na Harezmi, ikinci yar›s›na Sabit bin Kurra damga vurdular. Har-
zemi ile Öklid 'temelciler' olarak benzeflir. Sa-
bit bin Kurra ise, Pap-
pus gibi, yüksek mate-
matik yorumcusu-
dur. 193

a an nd di il ll li i r ra as sa at th ha an ne es si i- -
K Kn ni in n a ar rfl fli iv vi in nd de e b bu ul lu u- -
n na an n b bu u e el l y ya az zm ma as s› ›
e es se er r, , M Mü üs sl lü üm ma an n b bi il li i- -
m ma ad da am ml la ar r› ›n n› ›n n a as st tr ro ol lo oj ji i
a al la an n› ›n nd da ak ki i ç ça al l› ›fl flm ma al la ar r› ›- -
n na a › ›fl fl› ›k k t tu ut tm ma ak kt ta ad d› ›r r. .

1 18 84 4 Harun Yahya