Page 188 - Kuran Bilime Yol Gösterir
P. 188
K K U U R R A A N N B B ‹ ‹ L L ‹ ‹ M M E E Y Y O O L L G G Ö Ö S S T T E E R R ‹ ‹ R R
bu ilim dallar›n›n geliflmesine ve temellerinin güçlenmesine vesile olmufl-
tur. O devirdeki tüm Türkistanl› alimler ve Avrupal› bilginler üzerinde,
Fergani'nin etkisi görülmektedir. Latinceye tercüme edilen eserleri, as›r-
larca Avrupa üniversitelerinde okutulmufltur. Bat› dünyas›nda Alfraga-
nus ismiyle tan›nan Fergani'nin Yer'in çevresine iliflkin bulmufl oldu¤u
de¤er (yaklafl›k 40.253.700 metre), Kristof Kolomb'un Atlas Okyanusu'nu
geçerek Hindistan'a ulaflma düflüncesini gerçeklefltirmesinde cesaret veri-
ci bir rol oynam›flt›r. Kolomb bu konuda flunlar› söyler;
Seyahatlerim s›ras›nda Lizbon'dan Gine'ye olan rotay› dikkatlice göz-
lemledim ve her bir derece için, Alfraganus'un de¤eri olan 56 3/2 mil-
lik de¤eri buldum. Bu ölçüme güvenmeliyiz. 197
E El l- -B Ba at tt ta an ni i ( (8 85 59 9- -9 92 29 9) )
Matematik, astronomi ve co¤rafya alimi Battani'nin, özellikle astrono-
mi alan›nda pek çok önemli keflfi vard›r. Bat›da Albategnius olarak tan›-
nan Battani‚ bugün bile dünyan›n gelmifl geçmifl en ünlü 20 astronomun-
dan biri olarak kabul edilir. Battani 877 y›l›nda kurdu¤u rasathanede Gü-
nefl, Ay ve gezegenlerin haraketlerini incelemifl, bu gözlemlerin hepsini
Zic-i Sabi adl› astronomi katalo¤unda toplam›flt›r. Söz konusu katalog, bu
konuda yaz›lm›fl en genifl ve kapsaml› eserdir.
Ünlü astronom‚ kendisinden befl yüzy›l sonra gelen Kopernik'in 23 0 35'
olarak buldu¤u Dünya'n›n ekliptik e¤imini‚ 23 0 olarak hesaplam›fl, günü-
müzde bilinen aç› de¤erini yaklafl›k yar›m dakikal›k bir farkla tespit etme-
yi baflarm›flt›r. Ayr›ca bir Günefl y›l›n›n 365 gün, 5 saat, 46 dakika ve 24 sa-
niyeden olufltu¤unu bulmufltur. Bu ke-
flif günümüz ölçümlerine son derece ya-
k›nd›r. Günefl'in doruk noktas›ndaki
boylam›n Ptolemy'nin keflfinden beri
a at tt ta an ni i, , d de ev vr ri in ni in n e en n ö ön ne em ml li i a as st tr ro on no om m v ve e
B Bm ma at te em ma at ti ik kç çi il le er ri in nd de en n b bi ir ri id di ir r. .
1 18 86 6 Harun Yahya