Page 205 - Kuran Bilime Yol Gösterir

‹man Eden Bilim Adamlar›

Kazvini, Do¤u'da ve Bat›'da geçmifl bilginlerin ulaflamad›klar› bir çok
gerçe¤e ulaflmay› baflarm›flt›. Uzay ve co¤rafya dallar›nda u¤raflan bir çok
bilgin 16. ve 17. yüzy›llara kadar bu kitab› ellerinden düflürmemifllerdir. 239
Kazvini'nin en son kitab› Ülkelerin ‹zleri ve ‹nsanlar›n Haberleri ise bir
tür insanl›k tarihidir.

‹ ‹b bn n- -i i N Ne ef fi is s ( (1 12 21 13 3- -1 12 28 88 8) )

13. yüzy›lda bilim ad›na önemli geliflmelere damgas›n› vurmufl olan bir
baflka isim de ‹bn-i Nefis ad›yla tan›nan Alaeddin Ali ebi'l-Hazam el-Ku-
reyfli'dir. 240
Mu'cezü'l-Kanun adl› ünlü eserinde ‹bn-i Nefis, pek çok t›bbi aç›klama-
da bulunmufltur. Eserinde özellikle kalbin ve solunum yollar›n›n anato-
misini inceleyerek; akci¤erlerin yap›s›n› ve görevini ayd›nlatm›fl, k›lcal
damarlar›n varl›¤›n› ispat etmifltir. 241 Eserin en önemli özelli¤i, ‹bn-i Ne-
fis'in küçük kan dolafl›m›n›, 16. yüzy›ldaki Michel Servetus'tan 3 yüzy›l

önce aynen onun gibi tarif etmesidir. O döneme kadar klasik inanç, ana-
tomide septumun (bir organ›n iki ayr› bölümünü birbirinden ay›ran ay›-
r›c› zar veya duvar) geçirgen oldu¤u yönündedir. Oysa ‹bn-i Nefis, sep-
tumun geçirgen olmad›¤› görüflünü öne sürmüfltür. Nitekim sonraki yüz-
y›llarda septumun geçirgen olmad›¤› gözlemlerle ispatlanm›flt›r. 242 ‹bn-i
Nefis, kuflkusuz bu önemli keflfi ile t›p tarihinin en önemli isimlerinden
biri olmufltur. Ayr›ca ‹bn-i Nefis, gözün yap›s› ile görme olay›n› inceleye-
rek bunu modern anlamda aç›kl›¤a kavuflturmufltur.

‹ ‹b bn ni i B Ba at tu ut ta a ( (1 13 30 03 3- -1 13 37 78 8) )

Büyük bir gezgin olan Batuta gitti¤i yerlerde yaflad›¤› ve gördü¤ü her
fleyi defterine kaydetmifltir.
Batuta ileri yafllar›nda iki y›l çal›flarak üç k›taya yapt›¤› yolculukta gör-
düklerini yaz›ya dökmüfltür. Onun gezisi ile ö¤renilenler Marco Polo'nun
gezisinden ö¤renilenlerden kat kat fazlad›r. Batuta'n›n ölümünden 500 y›l
sonra do¤ubilimciler onun gezileriyle ilgilenmeye bafllam›fl ve kitab›n›
Latince, ‹ngilizce, Frans›zca ve Almancaya çevirerek olaylar› yorumla-
m›fllard›r.

Adnan Oktar 2 20 03 3