Page 202 - Kuran Bilime Yol Gösterir

K K U U R R A A N N B B ‹ ‹ L L ‹ ‹ M M E E Y Y O O L L G G Ö Ö S S T T E E R R ‹ ‹ R R

‹ ‹b bn n- -i i B Ba ay yt ta ar r ( (1 11 19 99 9- -1 12 24 48 8) )

Botanik, t›p ve eczac›l›k bilimlerinde önemli bir yere sahip olan ‹bn-i
Baytar, Ortaça¤'›n en büyük botanikçisi ve eczac›s› olarak bilinir. T›p An-

siklopedisi, Tuhaf Filler, Diskorides Aç›mlamas›, ‹laçlar ve Besinler An-
siklopedisi'ni yazm›flt›r. ‹bn-i Baytar hayat› boyunca yapt›¤› yolculuklar-
da flifal› otlarla ilgili derin bir bilgiye sahip olmufltur. Bu bilgileri Baytar-
name olarak da tan›nan ‹laçlar ve Besinler Ansiklopedisi'nde biraraya
toplam›flt›r. Bu eserde 200 tanesi daha önce hiç tan›mlanmam›fl olmak
üzere, di¤er alternatif bitkilerin yerine kullan›labilecek toplam 1400 medi-
kal bitkinin tan›m›n› yapm›flt›r. Tamamen modern metotlarla kaleme al-
d›¤› bu kitab›nda, hangi bitkilerden hangi ilaçlar›n yap›labilece¤ini anla-
tan ‹bni Baytar bunlar› alfabetik olarak da düzenlemifltir. ‹laçlar›n isimle-
rinin Arapça, Grekçe, Farsça ve ‹spanyolcalar›n› da vermifltir. 234
Avrupa'n›n Rönesans ça¤lar›nda Avusturyal› do¤ubilimci Zontheimer,
Baytar'›n ‹laçlar ve Besinler Ansiklopedisi kitab›n› Latinceye çevirmifltir.
Bu kitap 19. yüzy›la kadar Bat› üniversitelerinde kaynak olarak kullan›l-
may› sürdürmüfltür.

N Na as si ir ru ud dd di in n e et t- -T Tu us si i ( (1 12 20 00 0- -1 12 27 73 3) )

Mühendislik ve uzay çal›flmalar›na yenilikler getiren, trigonometriyi
ayr› bir bilim dal› haline getirerek gelifltiren büyük bir matematikçidir.
Öklit'in "Prensipler" adl› 13 ciltlik kitab›n›n aç›klamas›n› ve elefltirisini
yapm›flt›r.
Nasiruddin et-Tusi, baz› mühendislik problemlerini cebir yoluyla, baz›
cebir problemlerini de mühendislik yöntemiyle çözerek matematikte ye-
ni sistemler gelifltirdi. Matematik alan›nda Hareketli Küre, Kürenin Aç›l›-
m› ve Cebir ve Karfl›laflt›rma gibi kitaplar yazd›. 235 Tusi'nin, Meraga'da
kurdu¤u gözlemevi k›sa zamanda ‹slam dünyas›n›n en büyük ve en ün-
lü gözlemevlerinden biri olmufltur. 236 Zaman içinde de dünya tarihinin en
büyük ve en ünlü gözlem evlerinden biri olarak kabul edilmifltir.
Tusi, Batlamyus'un Macesti adl› kitab›n› elefltirerek evren için yeni ve
daha basit bir kuram gelifltirmifl, bu çal›flmas›yla da Kopernik'in baflar›la-
r›na zemin haz›rlam›flt›r. Fizik, mühendislik ve uzay çal›flmalar› konusun-

2 20 00 0 Harun Yahya