Page 212 - Kuran Bilime Yol Gösterir
P. 212
K K U U R R A A N N B B ‹ ‹ L L ‹ ‹ M M E E Y Y O O L L G G Ö Ö S S T T E E R R ‹ ‹ R R
Matematik alan›ndaki büyük eseri Risale-i Hisap (Aritmetik Risale-
si)'dir. Ayr›ca ça¤›n›n en ileri matematik bilgilerini içeren fierhi Zic-i Ulu¤
Bey (Ulu¤ Bey'in Y›ld›z Katalo¤u) adl› esere katk›lar›yla ün yapm›flt›r. 261
Risaletül-Fethiye adl› eseri ise 19. yüzy›lda, ‹stanbul Mühendishane-
si'nde (‹stanbul Teknik Üniversitesi) ders kitab› olarak okutulmufltur. Bu
eserde, gök cisimlerinin yere olan uzakl›¤›na yer vermifl; ayr›ca Dünya
haritas›n› da kitab›n›n sonuna eklemifltir. Burada yerkürenin eksenindeki
e¤ikli¤i 23 0 30' 17" olarak belirlemifltir. Bu, günümüz modern astronomi
verilerine (23 0 27') oldukça yak›n bir de¤erdir.
Molla
Molla L Lü üt tf fi i ( (? ?- -1 14 49 95 5) )
XV. yüzy›l›n meflhur matematikçilerden Molla Lütfi, Taz'ifü'l-Mezbah
(Sunak Tafl›n›n ‹ki Kat›n›n Bulunmas› Hakk›nda) adl› kitab›nda kare ve
küp tarifleri, çizgilerin ve yüzeylerin çarp›m› ve iki kat yap›lmas› gibi
geometri konularn›› ele alm›fl ve meflhur Delos problemini incelemifltir. 262
Mukbilzade Mümin ( (X XV V. . y yü üz zy y› ›l l) )
Mukbilzade Mümin
Osmanl› dönemindeki önemli ilim adamlar›ndan biri de II. Murat dö-
neminde yetiflmifl ve iki önemli eser b›rakm›fl olan Mukbilzade Mü-
min'dir. Mümin, göz hastal›klar› konusuna özel ilgi göstermifl olan fiirva-
ni ile birlikte ilk Osmanl› hekimlerindendir.
Yazar›n ilk eseri padiflaha ithaf edilmifl olan Zahire-i Muradiye'dir.
‹kinci eseri Miftahü'n-nur ve Hazainü's-sürur da ayn› flekilde padiflaha it-
haf edilmifl önemli bir t›p kitab›d›r. Kitapta teflhis ve sa¤l›k bilgisinden ge-
nel olarak bahsedildikten sonra, göz hastal›klar›na dair ayr›nt›lar anlat›l-
maktad›r. 263 Bu önemli eserde, bafl ve kafatas› yap›s› ve hastal›klar›, göz
hastal›klar›, göz kapa¤› rahats›zl›klar›, konjoktiva ve kornea hastal›klar›
detayl› olarak tarif edilmekte, hastal›klara karfl› önlemler ve çözümler an-
lat›lmaktad›r. 264
Osmanl›larda bütün Darüflflifa vak›flar›ndaki hekim listelerinde Muk-
bilzade Mümin'in isminin mutlaka bulunmas› dönemin son derece önem-
2 21 10 0 Harun Yahya