Page 213 - Kuran Bilime Yol Gösterir

‹man Eden Bilim Adamlar›

li bir hekimi oldu¤unu kan›tlamakta, ayn› zamanda o dönemde göz has-
tal›klar›na verilen önemi de yans›tmaktad›r.

Mirim Ç Çe el le eb bi i ( (? ?- -1 15 52 25 5) )
Mirim
Mirim Çelebi, as›l ad› Mahmud bin Mehmed olan, 16. yüzy›l Osmanl›
Türkiyesi'nin en ileri gelen astronom ve matematikçilerindendir. ‹stan-
bul'da do¤mufl, medreselerde okumufl ve Beyaz›d'›n flehzadeli¤i zama-
n›nda hocal›k yapm›fl ve önemli makamlarda görev alm›flt›r. Ali Kufl-
çu'dan sonra Osmanl› döneminde geometrinin ilerlemesi için en çok çal›-
flan kifli Mirim Çelebi olmufltur. Matemati¤e ve astromoniye dair birçok
eser yazm›fl, fiifa'el-Eskam ve Dev'el-Alam ve Kitab el- Ta'alim fi't-t›bb
isimli iki Arapça eseri Osmanl› t›bb›n›n geliflmesinde önemli bir yeri ol-
mufltur.
Kad›zade ve Ali Kuflçu'nun torunu olan Çelebi'nin en önemli eserlerin-
den biri Ulu¤ Bey'in Zic'ine Farsça olarak Düstürü'l-amel ve Tashihü'l-
cedvel (‹fllemin ‹lkesi ve Tablonun Düzeltilmesi) ad›nda yazd›¤› bir flerh-
dir (aç›klama). 265 Yazar eserde konular› çok çeflitli flekillerde anlatm›fl, ör-
ne¤in 1 derecelik yay›n sinüsünü hesaplamak için çok anlafl›l›r biçimde 5
ayr› çözüm yolu göstermifltir.
Matematik ve astronomi ile ilgili birçok risalesi bulunmaktad›r. Mirim
Çelebi, Osmanl› ülkesinde astronomi ve matematik ilimlerinin ilerlemesi
için en çok çal›flan Müslüman bilim insanlar›ndand›r.

S Se ey yd di i A Al li i b bi in n H Hü üs se ey yi in n ( (1 14 49 98 8- -1 15 56 63 3) )

Seydi Ali Reis olarak da an›lan Seydi Ali bin Hüseyin, birçok deniz se-
ferine, özellikle savafllara kat›lm›fl, sonra da Barbaros Hayrettin Pafla'n›n
hizmetinde çal›flm›fl, astronomi konusunda uzman, büyük bir denizci-
dir. 266
Seydi Ali Reis'in deniz astronomisi ve co¤rafyay› gerçekten çok iyi bi-
len bir bilgin oldu¤unu gösteren en önemli eseri Kitâbü'l-Muhit'tir. Eserin
içinde, yön bulma, zaman hesab›, takvim, Günefl ve Ay zamanlamalar›,
pusula bölümleri, çeflitli adalar›n ve meflhur limanlar›n kutup y›ld›z›na

Adnan Oktar 2 21 11 1