Page 33 - Darwin'in Türk Düşmanlığı
P. 33
‹ngiliz Sömürgecili¤i ve Osmanl› 31
bir strateji izlemeye bafllad›¤› Fransa'y› da yan›na alarak, Osmanl›'n›n
yan›nda Rusya'ya karfl› savafla bile girdi: 1853-56 y›llar›ndaki K›r›m Sa-
vafl›, ‹ngiltere, Fransa ve Osmanl› ittifak›n›n Rusya'ya karfl› kazand›¤›
bir mücadeleydi.
Ancak 1870'lere gelindi¤inde ‹ngiltere'nin stratejisi ciddi bir bi-
çimde de¤iflmeye bafllad›. ‹ngilizler, Osmanl›'y› Rusya'ya karfl› ayakta
tutma politikas›ndan kademeli bir biçimde vazgeçerek, Osmanl›'y›
parçalay›p paylaflma planlar› kurmaya bafllad›lar. Bunun en aç›k ifade-
si ise, 1877-78 Osmanl›-Rus Savafl›'n›n (93 Harbi olarak da bilinir) ar-
d›ndan imzalanan Berlin Anlaflmas› idi. Savaflta Osmanl› ordusu bü-
yük kay›plar vermifl, Ruslar Kars, Ardahan ve Batum'u iflgal etmifller,
Balkanlar'da ise ‹stanbul yak›nlar›na kadar ilerlemifllerdi. Bunun ar-
d›ndan imzalanan Ayestefanos Anlaflmas› Rusya'ya çok büyük imti-
yazlar tan›d› ve iflgal edilen bölgelerin bir k›sm›n› da Rusya'n›n yöne-
timine b›rakt›.
Baflta ‹ngiltere olmak üzere Avrupal› güçler bu anlaflmadan bü-
yük rahats›zl›k duyarak Rusya'y› Berlin Konferans›'na kat›lmaya zor-
lad›lar. Bu konferans sonucunda kabul edilen Berlin Anlaflmas› (1878)
ise ‹ngiltere ve Fransa'n›n "Osmanl›'y› ayakta tutma" stratejisinin art›k
tarihe kar›flt›¤›n› gösteriyordu. Berlin Anlaflmas› ile Osmanl›, tarihinin
en büyük toprak kay›plar›ndan birini yaflad›. Kars, Ardahan ve Batum
Rusya'ya b›rak›l›rken, Balkanlar'da Osmanl› topraklar› adeta "da¤›t›l-
d›" ve S›rbistan, Romanya, Bulgaristan, Karada¤ gibi ba¤›ms›z devlet-
ler meydana getirildi. Bosna-Hersek ise Avusturya-Macaristan'›n iflga-
line b›rak›ld›. ‹ngiltere ve Fransa Osmanl›'n›n parçalanmas›na ön ayak
olmufllard›.
Nitekim 1878'den sonra ‹ngiltere'nin stratejisi çok aç›k bir biçim-
de Osmanl›'y› parçalamaya yönelik oldu. 1882'de bir Osmanl› topra¤›
olan M›s›r ‹ngiliz ordular› taraf›ndan iflgal edildi. Bundan sonraki dö-
nemde ‹ngiltere hep Osmanl› aleyhtar› bir politika izlemeye devam et-
ti. ‹ngiltere-Fransa ittifak› ile Rusya'n›n 1907 y›l›nda biraraya gelerek