Page 30 - Darwin'in Türk Düşmanlığı
P. 30
ngiltere 19. yüzy›l›n en büyük siyasi gücüydü. ABD'nin 20.
yüzy›lda elde etti¤i "süper güç" konumu, 19. yüzy›lda ‹ngil-
tere'ye aitti. Britanya ‹mparatorlu¤u, dünyan›n en güçlü donanmas›na
sahipti ve Hindistan'dan Güney Afrika'ya, M›s›r'dan Avustralya'ya ka-
dar uzanan bir co¤rafyada koloniler edinmiflti. ‹ngiltere dünya ticare-
tinin de en güçlü unsuru ve belirleyicisiydi. Bugün "dolar" nas›l en ge-
çerli uluslararas› para ise, 19. yüzy›lda da "pound" dünya piyasalar›na
hakimdi.
‹ngiltere'nin siyaseti daha fazla sömürge elde etmek ve bu sö-
mürgeleri olabilecek en "verimli" flekilde kullanmak hedefi üzerine ku-
ruluydu. Benzer hedeflere Fransa da sahipti ve iki ülke aras›nda k›ya-
s›ya bir "sömürgelefltirme" yar›fl› sürüyordu. Yüzy›l›n sonlar›na do¤ru
Almanya da bu mücadeleye kat›ld› ve daha önceleri baflta ‹ngiltere ve
Fransa olmak üzere di¤er Avrupal› ülkeler taraf›ndan paylafl›lm›fl olan
sömürge bölgelerinden pay kapma çabas›na girdi. Öte yandan Rus ‹m-
paratorlu¤u da topraklar›n› geniflletme, s›cak denizlere inme stratejisi
nedeniyle bu yar›fl›n içinde ilginç bir yer tutuyordu. 19. yüzy›l üzerin-
de çal›flan tarihçiler Avrupal› güçler aras›ndaki bu sömürge yar›fl›n›
"Büyük Oyun" olarak tan›mlarlar. 19. yüzy›ldaki uluslararas› iliflkilerin
en önemli faktörü bu Büyük Oyun olmufltur.
Büyük Oyun içinde Osmanl› ‹mparatorlu¤u'nun müstesna bir ye-
ri vard›. Çünkü ‹mparatorluk, Balkan Yar›madas›'n›n bat› s›n›rlar›ndan