Page 718 - Yaratılış Atlası 3. Cilt
P. 718
fiu anda okumakta oldu¤u-
nuz kitab› elinizde hissedi-
yor olman›z, bu kitab›n
beyninizde bir görüntü ol-
du¤u gerçe¤ini de¤ifltir-
mez. Çünkü kitab›n görün-
tüsü gibi, kitaba dokunma
hissi de beyninizde olufl-
maktad›r.
Ayn› durum o manza-
raya bakt›¤›n›z an için de
geçerlidir. Manzaray› uzak
bir yerden gözünüzde can-
land›rman›zla önünde du-
rup ona bakman›z aras›n-
da asl›nda bir fark yoktur.
Dolay›s›yla manzaray› iz-
lerken de asl›nda onun as-
l›n› de¤il beyninizde infla
edilmifl bir versiyonunu
görmektesinizdir.
Bu konu üzerinde bi-
raz düflünen bir insan bu gerçe¤i bütün netli¤i ile görecektir. Bu insanlardan biri olan George Berkeley ‹n-
san Bilgisinin ‹lkeleri Üzerine ‹nceleme adl› yap›t›nda bu gerçe¤i flöyle ifade eder:
… Görme yoluyla ›fl›k ve renk, onlar›n çeflitli dereceleri ve farkl›l›klar› düflüncesine sahip oluyorum. Dokunma
ile yumufla¤› ve serti, s›ca¤› ve so¤u¤u, hareketi ve direnci alg›l›yorum… Koku alma bana kokular›, tat alma
tatlar›, iflitme ise sesleri ö¤retiyor… Bu duyumlardan baz›lar› birarada gözlemlendikleri için, onlara ortak bir
ad verilir ve onlar bir fley say›l›rlar. Böylece örne¤in belli bir düzenlenifl içerisinde, bir renk, bir tat, bir koku,
bir biçim ve bir sertlik birlikte gözlemlendi¤inde elma sözcü¤üyle belirlenen ayr› bir fley olarak tan›n›r; öteki
düflünce dermeleri, tafl, a¤aç, kitap ve öteki duyumlanabilir fleyleri meydana getirirler… 13
Berkeley'in bu sözlerinde ifade etti¤i gerçek fludur: Beynimizde yaflad›¤›m›z çeflitli duyular›n bütün-
leflmesi ile bir nesneyi tan›mlar›z. Bu örnekte oldu¤u gibi elman›n tad›, kokusu, sertli¤i, k›rm›z› rengi, yu-
varlakl›¤› ve di¤er özellikleriyle ilgili alg›lar beynimizde bir bütün olarak alg›lan›r ve biz bu bütüne "elma"
deriz. Ama biz hiçbir zaman bir elman›n asl› ile muhatap olmay›z. Bizim tek görebildi¤imiz, koklayabildi-
¤imiz, tadabildi¤imiz, dokunabildi¤imiz veya duyabildi¤imiz beynimizdeki kopyalard›r.
Buraya kadar anlat›lanlar› tekrar düflündü¤ümüzde bu gerçek bütün aç›kl›¤› ile ortaya ç›kacakt›r. Ör-
ne¤in;
Ifl›¤›n olmad›¤› beyinde, rengarenk ›fl›klarla donat›lm›fl bir caddeyi, bütün renkleri, canl›l›¤› ve par-
lakl›¤› ile seyredebiliyorsak, o zaman bu caddenin, ›fl›kl› panolar›n, vitrinlerin, sokak lambalar›n›n, araba-
lar›n farlar›n›n beynimizde elektrik sinyallerinden oluflan kopyalar›n› görürüz.
Beynimize hiçbir ses giremedi¤ine göre, o zaman biz hiçbir zaman yak›nlar›m›z›n seslerinin as›llar›-
n› duyamay›z. Duyduklar›m›z hep kopyalar›d›r.
Veya biz hiçbir zaman denizin serinli¤ini, güneflin s›cakl›¤›n› hissedemeyiz. Biz hep beynimizde bun-
lar›n kopyalar›n› yaflar›z.
Ayn› flekilde, bugüne kadar hiçbir insan nanenin asl›n›n tad›na bakmam›flt›r. Nane olarak alg›lad›¤›
tat, beyninde oluflan bir alg›d›r sadece. Çünkü nanenin asl›na ne dokunabilir, ne onun asl›n› görebilir, ne
asl›n›n kokusunu veya tad›n› alabilir.
716 Yarat›l›fl Atlas› Cilt 3