Page 98 - Kavimlerin Helakı
P. 98
96 KAV‹MLER‹N HELAKI
"Afrika s›cakt›r. Aylarca ya¤mur ya¤maz. Bundan dolay› bu büyük k›tan›n pek
çok yeri kurakt›r. Ülkenin o bölümleri çöllerle kapl›d›r. ‹flte M›s›r'›n sa¤› ve so-
lu da bu durumdad›r. M›s›r'da da asl›nda çok az ya¤mur ya¤ar. Ama orada
ya¤mura pek ihtiyaç yoktur, çünkü Nil Irma¤› boydan boya ülkenin ortas›ndan
akar gider." 33
Böylesine büyük önemi olan Nil Nehri'ni kontrolü alt›nda tutan, ay-
n› zamanda M›s›r'›n en önemli ticaret ve tar›m kayna¤›n› da kontrol ede-
bilmekteydi. Firavunlar da iflte bu yolla M›s›r üzerinde büyük hakimiyet
kurmufllard›.
Nil vadisinin dar ve uzunlamas›na yap›s›, nehrin etraf›na kurulan
yerleflim birimlerinin fazlaca genifllemesine olanak vermemifl, büyük fle-
hirlerden oluflan bir uygarl›k yerine daha ufak çapl› kasaba ve köylerden
oluflan bir medeniyet flekillenmiflti. Bu faktör de firavunlar›n halk üzerin-
deki hakimiyetini perçinledi.
Tarihte ilk olarak Kral Menes'in MÖ 3000 dolaylar›nda eski M›s›r'›
büyük üniter bir devlet olarak kendi hakimiyeti alt›nda birlefltirdi¤i ve ilk
M›s›r firavunu oldu¤u bilinir. Asl›nda, "firavun" nitelendirmesi ilk za-
manlarda M›s›r kral›n›n yaflad›¤› saray› tan›mlamaktayken, zamanla, M›-
s›r krallar›n›n ünvan› haline geldi. Bu nedenle Eski M›s›r'›n hükümdarla-
r› olan krallar zamanla "firavun" olarak an›lmaya baflland›.
Tüm devletin ve ülke topraklar›n›n sahibi, yöneticisi ve hükümdar›
olan bu firavunlar, eski M›s›r'›n çok tanr›l› çarp›k dininde, en büyük tan-
r›n›n dünyadaki bir yans›mas› olarak kabul edildiler. M›s›r topraklar›n›n
idaresi, paylaflt›r›lmas›, gelirleri k›sacas› ülke s›n›rlar› içindeki her türlü
mal ve hizmet üretimi firavun için gerçeklefltiriliyordu.
Yönetimdeki mutlakiyet, ülkenin yöneticisi olan firavunu, her dile-
di¤ini yapt›rabilecek bir güç sahibi k›lm›flt›. Henüz ilk sülalenin kurulma-
s›yla birlikte, M›s›r'›n ilk kral› olan Menes döneminde, Nil suyunun ka-
nallar vas›tas›yla halka ulaflt›r›lmas›na bafllanm›fl, ayr›ca ülkede yap›lan
üretim kontrol alt›na al›narak tüm mal ve hizmet üretiminin krala aktar›l-
mas› sa¤lanm›flt›. Bu mal ve hizmetleri kral, halk›n›n ihtiyac› oldu¤u
oranda da¤›t›yor, paylaflt›r›yordu. Ülkede böyle bir hakimiyet kuran kral-
