Page 234 - Gizli El Bosna'da

232 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

yapt›klar› baflvurular sertçe geri çevriliyordu. Ancak "çocuk flovu" her zaman
revaçtayd›; Douglas Hurd, 1992 yaz›nda yaln›zca "60 kadar çocu¤u" kabul ede-
6
bileceklerini aç›klam›flt›. (Ayn› s›ralarda da Bosna'ya uygulanan silah ambar-
gosunun neden kald›r›lmamas› ve S›rplara neden askeri müdahalede bulunul-
mamas› gerekti¤i konusunda hem ›srarl› demeçler veriyor, hem de uzun ma-
kaleler yaz›yordu.) Bosnal›lar› S›rplar karfl›s›nda eli kolu ba¤l› bir biçimde b›-
rakan, mülteci olarak kap›lar›na gelenleri sertçe geri çeviren ve sonra da bunu
gizlemek için "60 kadar çocu¤u" kabul edebileceklerini aç›klayan bir hüküme-
ti tan›mlamak için "iki yüzlü" kelimesi oldukça hafif kal›yordu.
"Irma Operasyonu" ve benzerleri gibi, di¤er "insani yard›m" faaliyetleri
de ayn› iki yüzlülükle yürütülüyordu. Avrupa devletleri taraf›ndan izlenen bu
politika, asl›nda ABD taraf›ndan da paylafl›l›yordu. A¤ustos 1992'de ABD D›fl
‹flleri Bakanl›¤›'n›n Bosna-Hersek'le ilgili bürosundaki görevinden istifa eden
uzman George Kennedy, önceki sayfalarda da de¤indi¤imiz gibi, The Washing-
ton Monthly dergisinde bunu aç›kça anlatm›flt›. Kennedy'e göre, D›fl ‹flleri Ba-
kanl›¤›, "kamuoyu çal›flmas›n›" savafl›n bafl›ndan beri iki nokta üzerinde odak-
laflt›rm›flt›: Birincisi, Bosna'da olanlar›n boyutunu toplumun gözünde olabildi-
¤ince küçültmek, ikincisi ise ABD'nin yapabilece¤i herfleyi en etkin biçimde
yapt›¤› izlenimini vermek ama asla somut bir fley yapmamak. 7

"Bosna'n›n Yan›ndaki Yahudiler" ve Gerçekler
Savafl boyunca Bosna "lehinde" yap›lan propagandan›n bafl›n›, Bat›l› ül-
kelerdeki baz› sivil toplum kurulufllar› ve medyan›n bir k›sm› çekti. S›rp terö-
rüne karfl› "pasif" hükümetlerini olayda daha aktif davranmaya davet etmek
için çal›flt›lar. Bildiriler yay›nland›, gösteriler düzenlendi, konferanslar yap›ld›,
protestolar yükseldi. Bunlar›n ço¤u, insan haklar› konusunda duyarl› olarak
bilinen gruplardan -liberaller, baz› sosyal demokratlar, feministler gibi- kay-
naklan›yordu. Ancak bu sivil toplum kurulufllar›n›n içinde, özellikle Ameri-
ka'da, dikkat çekici bir kanat vard›: Yahudi organizasyonlar›. Özellikle de iki
ünlü Yahudi kuruluflu, American Jewish Committee (Amerikan Yahudi Komi-
tesi) ve American Jewish Congress (Amerikan Yahudi Kongresi), Bosna-Her-
sek lehinde oldukça aktif bir propaganda yapt›lar.
Ancak bu propaganday› bilinçli bir flekilde izleyen bir kimse, ortada bir
gariplik oldu¤unu fark edebilirdi. Bosna lehinde gözüken Yahudi organizas-
yonlar›, yani American Jewish Committee ve American Jewish Congress, siya-
si yönden fazla etkisi olmayan "kültürel" örgütlerdi. Buna karfl›l›k, Amerika'da
Yahudi lobisinin siyasi gücünü en iyi temsil eden örgüt olan AIPAC'in (Ame-
rican-Israel Public Affairs Committee) Bosna-Hersek lehinde hiçbir giriflimi ol-