Page 230 - Gizli El Bosna'da

228 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

Ve tüm bu propagandalar, onlar› düzenleyen ve onlardan etkilenenlerin
sahip olduklar› ideoloji ile de yak›ndan ilgilidir. Belgrad sokaklar›ndaki insan-
lardan Bat›l› hükümet ve toplumlara kadar uzanan ortak bir ideoloji, propa-
ganday› etkili k›lan en büyük etkendir. ‹deolojinin ismi konmaya kalkt›¤›nda
farkl› alternatifler bulunabilir, ama tüm bunlar› birlefltiren ve özellikle son dö-
nemde bafll› bafl›na bir ideoloji haline gelmekte olan as›l faktör, ad›na "anti-‹s-
lamizm" denebilecek olan bir reflekstir.
fiimdi propagandan›n farkl› yüzlerini incelemeye ve tüm bunlar›n da
söz konusu ideolojiyle olan ilgisini ortaya ç›karmaya bafllayabiliriz.

Katillerle Katledilenlerin Bulan›klaflt›r›lmas›
Katillerle katledilenlerin bulan›klaflt›r›lmas›, Bosna'daki savafl boyunca
yürütülen propagandan›n belki de en önemli k›sm›yd›. Amaç, "akan kanlar›n,
yaln›zca S›rplar›n de¤il, savaflan her üç taraf›n da suçu" oldu¤unu kabul ettir-
mek ve böylece Bosnal›lar ile S›rplar› ayn› kefeye koyabilmekti. Kuflkusuz bu
kampanya "kara propaganda" yöntemi ile, yani saf ve kat›ks›z bir yalan zinci-
ri ile yürütülmedi; S›rplar tamamen masum da, as›l suçlular Müslümanlar gi-
bi gösterilmeye çal›fl›lmad›. Bu tür bir propaganda gerçekleri örtemeyece¤i gi-
bi, gerçekleri örtmek için bir çaban›n var oldu¤unu da ayan beyan ortaya ko-
yacakt›. O nedenle "gri propaganda" kullan›ld›; S›rplar›n uygulad›¤› terör k›s-
men kabul edildi ama Müslümanlara çamur atma, hatta S›rplar›n yapt›klar›
baz› eylemleri onlara atfetme yöntemi ile katille katledilenin birbirine kar›flt›¤›
bulan›k ortam elde edildi.
‹ngiltere, kendi kamuoyundaki S›rp sempatizan› tarihsel gelene¤in ken-
disine verdi¤i manevra alan› sayesinde bu propaganda tekni¤ini en yo¤un bi-
çimde kullanan ülke oldu. ‹ngiliz hükümeti, en baflta da D›fl ‹flleri Bakan› Do-
uglas Hurd ve Savunma Bakan› Malcolm Rifkind (sonradan Hurd'ün yerine
D›fl ‹flleri Bakan› oldu), Bosna'da yaflanan vahfletin üç ayr› silahl› taraf aras›n-
da geçen bir "iç savafl" oldu¤u fleklindeki safsatan›n en önde gelen savucula-
r›yd›lar.
‹ngiltere'nin Bosna'ya yollad›¤› ve de "gizli el"in önde gelen üyelerinden
olan ara bulucu Lord Owen da bu gri propagandan›n ustalar›ndand›. Owen,
hem Yugoslavya ile Bat›l› merkezler aras›nda mekik dokudu¤u dönemde, hem
de "görevi" teslim etti¤i 1995 Haziran›'ndan sonra, "iç savafl" mant›¤›n›n y›l-
maz savunucusu oldu.
Dahas›, kas›tl› olarak Müslümanlara iftira ediyordu. 1994 y›l›n›n Nisan
ay›nda 69 Saraybosnal›'n›n ölümü ile sonuçlanan pazar yeri katliam› hakk›n-
daki iddialar› buna en aç›k delildi. Owen, ara bulucu¤u b›rakt›ktan sonra yaz-
d›¤› Balkan Odyssey adl› kitab›nda, katliama yol açan top mermisinin Saray-