Page 68 - Gizli El Bosna'da
P. 68
66 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA
Bu suikastten sonra S›rplarla H›rvatlar aras›ndaki gerilim daha da
büyüdü. Kral Aleksandar'›n yerine o¤lu II. Peter tahta oturmufl, ama yafl› kü-
çük oldu¤u için, Aleksandar'›n kuzeni olan Prens Paul taraf›ndan yönetilen üç-
lü bir komite Kral ad›na yönetimi devralm›flt›. Paul, Aleksandar'a göre biraz
daha yumuflak bir yönetim sergiledi, ama ülkedeki S›rp egemenli¤inde en ufak
bir azalma olmad›. H›rvatlar ile S›rplar aras›ndaki çekiflme her geçen daha da
geliflti. Ustafla örgütünün lideri Ante Paveli¡, Avrupa'da oluflan yeni faflist itti-
fakla ifl birli¤i yapmaya karar vermifl, Mussolini ve Hitler'den destek aramaya
bafllam›flt›. Ülke istikrars›zd› ve Avrupa'da yeni ve büyük bir savafl›n rüzgar-
lar› esiyordu. Ülkeyi saracak olan büyük kan gölünün habercisiydi bu rüzgar-
lar.
Tüm bu kaos içinde Bosnal› Müslümanlar hamisiz kalm›fl olman›n çare-
sizli¤i içinde kimliklerini ve hayatlar›n› koruman›n yollar›n› ar›yorlard›. Onla-
r› koruyabilecek bir Osmanl› ya da baflka herhangi bir Müslüman güç yoktu.
Bu nedenle, H›rvat-S›rp çekiflmesi içinde, H›rvatlar›n yan›nda yer almaya, as›l
büyük tehlikeyi oluflturan S›rplara karfl› bu flekilde bir dayanak bulmaya çal›fl-
t›lar. Henüz 1924'deki parlamentoda bile, tüm Müslüman milletvekilleri milli
2
kimliklerini H›rvat olarak aç›klam›fllard›. (Müslümanl›k, henüz milli bir kim-
lik olarak tan›mlanm›yordu.)
Savafl, ‹flgal ve NDH
Nazi Almanyas›, ya da kendine verdi¤i isimle III. Reich, 1939 y›l›nda
bafllatt›¤› blitzkrieg (y›ld›r›m harekat›) ile çok k›sa sürede Avrupa'n›n önemli
bir bölümünü iflgal etti. Bu ortamda Hitler'in Yugoslavya ile de bir flekilde ilgi-
lenece¤i kesin gözüküyord. 1938'deki Alman-Avusturya birleflmesinden
(Anschluss) bu yana, Yugoslavya zaten Reich ile komfluydu ve bunun gerili-
mini sürekli hissediyordu. Hitler'in Drang Nach Osten (Do¤u'ya Yay›lma) po-
litikas› ise, Balkanlar›n kalbinde yer alan ülkenin mutlaka Nazilerin kurdu¤u
Yeni Düzen'den pay›n› alaca¤›n› gösteriyordu. Öte yandan Mussolini de Yu-
nanistan'› iflgal etmiflti. Ülkedeki en önemli rejim muhalifi olan Ante Paveli¡
ise bu güçlü Hitler-Mussolini ittifak›na arkas›n› dayam›flt›. Yugoslav yönetimi
görünür tehlikeye karfl› bir fleyler yapmak zorundayd›.
Almanlar savafl›n bafl›ndan itibaren Yugoslav yönetimini kendi tarafla-
r›na çekmek için bask›da bulunmufllar, Prens Paul'ün hükümeti ise buna karfl›
direnifl göstermiflti. Ama S›rplar›n rakibi olan Bulgaristan'›n Mart 1941'de Al-
man-‹talyan ittifak›na kat›lmas› ile birlikte Yugoslavya da ayn› yolu izlemek
zorunda kald›. 25 Mart 1941'de Yugoslav temsilciler ile Naziler aras›nda
Viyana'da bir pakt imzaland›. (Ünlü S›rp yazar Ivo Andri¡, o s›ralar Reich'taki
