Page 155 - Atatürk Ansiklopedisi 1. Cilt

Harun Yahya

lefltirerek bütün bir ‹slam ‹ttihad› meydana getirmek istedi.
Kanun Süleyman, her iki cepheyi tevsi etmek, bütün Bahr-i
Sefid'i bir Osmanl› havzas› haline getirmek, Hindistan üze-
rinde nüfuz tesisi gibi flahane bir siyaset takip etmek istedi
ve tabii bunun için de unsur-u asliyi, milleti kulland›.
Arkadafllar;
Bütün bu ef'al ve hareket tetkik olunursa görü-
lür ki; bu kudretli ve ezametli padiflahlar, siyaset-i
hariciyelerini, emellerini arzular› ve ihtiraslar›na isti-
nat ettirmifller ve teflkilat ve siyaset-i dahiliyelerini,
bu mevlud ihtirasat olan siyaset-i hariciyelerine gö-
re, tanzim mecburiyetinde kalm›fllard›r. Aksi takdir-
de felaket ve hüsran muhakkakt›r.

Filhakika Osmanl› hakanlar› aslolan bu noktay›
unuttular. Bütün ef'al ve harekatlarini hayaller ve
emeller üzerine bina ettiler. Teflkilat-i dahiliyeyi si-
yaset-i hariciyeye uydurmak mecburiyeti has›l
olunca, zaptettikleri mahallelerdeki anas›r›, oldu-
¤u gibi muhafaza mecburiyetinde kald›ktan baflka,
onlara istisnalar, imtiyazlar bahflettiler.
Di¤er taraftan unsur-u asliyi uzun seferler
de, fütühat meydanlar›nda dolaflt›rtt›lar ve bu su-
retle unsur-u asli kendi evinde, kendi yurdunda
esbab-i hayatiyesini istihsal için çal›flmaktan mah-
rum bir halde bulunuyordu. Bu tacidarlar, milleti
böyle diyar diyar dolaflt›rmakla iktifa etmiyorlar,
belki fütuhat dairesi dahiline giren halk› mem-
nun etmek, ecnebileri memnun etmek için, unsur-
u aslinin hukukundan, menaib-i iktisadiyesinden
birçok fleyleri atiyye olarak onlara bahflediyorlard›.

~ 153 ~