Page 804 - Yaratılış Atlası 1. Cilt

400
lükteki bir proteinin, sadece sol-elli amino asitlerden seçilme ihtimalini hesaplamaya kalksak 2 'de, yani
120
10 'de 1'lik bir ihtimal elde ederiz. Bu astronomik rakam hakk›nda bir fikir vermek için, evrendeki elektron-
79
lar›n toplam say›s›n›n bu say›dan çok daha küçük oldu¤unu, yaklafl›k 10 olarak hesapland›¤›n› da belirtelim.
Bu amino asitlerin gereken dizilimi ve ifllevsel biçimi oluflturma ihtimalleri ise, çok daha büyük rakamlar› do-

¤urur. Bu ihtimalleri de ekler ve olay› birden fazla say›da ve çeflitte proteinin oluflmas›na uzatmaya kalkarsak,
hesaplar tamamen içinden ç›k›lamaz hale gelir.

Uygun Ba¤lant› fiart

Tüm bu sayd›klar›m›za ra¤men, evrimin
ç›kmazlar› bitmifl de¤ildir. Bir proteinin meyda-

na gelebilmesi için gerekli olan amino asit çeflit-
lerinin, uygun say› ve s›ralamada ve gereken üç
boyutlu yap›da dizilmeleri de yetmez. Bunun
için ayn› zamanda, birden fazla kola sahip ami-
no asit moleküllerinin yaln›zca belirli kollar›yla

birbirlerine ba¤lanmalar› gerekmektedir. Bu fle-
kilde yap›lan bir ba¤a, "peptid ba¤›" ad› verilir.
Amino asitler farkl› ba¤larla birbirlerine ba¤la-

nabilirler; ancak proteinler, yaln›zca ve yaln›zca
"peptid" ba¤lar›yla ba¤lanm›fl amino asitlerden
meydana gelirler.
Bunu bir benzetmeyle gözünüzde canland›-
rabilirsiniz: Örne¤in bir araban›n bütün parça-

lar›n›n eksiksiz ve yerli yerinde oldu¤unu dü-
flünün. Fakat tekerleklerden birisi, oturmas› ge-
reken yere, vidalarla de¤il de, bir tel parças›yla

ve dairesel yüzü yere bakacak bir biçimde tut-
turulsun. Böyle bir araban›n motoru ne kadar
güçlü olursa olsun, teknolojisi ne kadar ileri
olursa olsun bir metre bile gitmesi imkans›zd›r.
Görünüflte herfley yerli yerindedir, ancak teker-

leklerden birisinin, yerine olmas› gerekenden
farkl› bir biçimde ba¤lanmas›, bütün arabay›
kullan›lmaz hale getirir. ‹flte ayn› flekilde, bir

protein molekülündeki tek bir amino asitin bile
di¤erine peptid ba¤›ndan baflka bir ba¤la ba¤-
lanm›fl olmas› bu molekülü ifle yaramaz hale
getirecektir.
Yap›lan araflt›rmalar amino asitlerin kendi

aralar›ndaki rastgele birleflmelerinin en fazla %
50'sinin peptid ba¤› ile oldu¤unu, geri kalan›-
n›n ise proteinlerde bulunmayan farkl› ba¤larla

ba¤land›klar›n› ortaya koymufltur. Dolay›s›yla
bir proteinin tesadüfen oluflabilmesi ihtimalini
hesaplarken, (sol-ellilik zorunlulu¤unun yan›-
s›ra) her amino asitin kendinden önceki ve son-

Proteinleri meydana getiren amino asitlerin, do¤adaki birçok ba¤lant› raki ile yaln›zca ve yaln›zca peptid ba¤› ile ba¤-
fleklinden tek bir tanesini kullanarak birbirleriyle ba¤lanmalar› gerekir. lanm›fl olmas› zorunlulu¤unu da hesaba kat-
Bu ba¤a, peptid ba¤ ad› verilir. Aksi takdirde, amino asit zincirleri ifle
yaramaz, proteinler oluflamaz mak gerekmektedir.

802 Yarat›l›fl Atlas›