Page 22 - การบริหารจัดการน้ำ

5 หญาแฝก : ลดการพังทลายของดิน

การชะลางพังทลายของดินเปนปญหาที่สำคัญอยางหนึ่งของประเทศ มีผลตอความเสื่อมโทรมของ
ทรัพยากรดิน พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ 9 ทรงตระหนักถึงความสำคัญและความจำเปนในการ
ปองกันและแกไขปญหา จึงพระราชทานพระราชดำริใหมีการนำหญาแฝกมาใชในการอนุรักษดินและน้ำ
เพื่อปองกันการชะลางพังทลายของดินและปรับปรุงสภาพแวดลอมใหดีขึ้น เนื่องจากหญาแฝกเปนพืชที่สามารถ
นำมาใชประโยชนไดงาย มีรากที่ยาว แผกระจายลงไปในดินตรง ๆ เปนแผง และงายตอการรักษา

ี่
เมื่อวันท 22 มิถุนายน พ.ศ. 2534 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชดำริเปนครั้งแรก
ใหหนวยงานตาง ๆ ทำการศึกษา ทดลอง และดำเนินการปลูกหญาแฝก เพื่อเปนการปองกันการชะลางพังทลาย
ของดินและเพื่อประโยชนอื่น ๆ หนวยงานทั้งหลายจึงไดรับสนองพระราชดำริตั้งแตนั้นเปนตนมา โดยมีสำนักงาน

คณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) เปนผูประสานงาน
การดำเนินโครงการ
พระราชดำริพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ 9 ที่ให
หนวยงานตาง ๆ ดำเนินการศึกษาและปลูกหญาแฝก มีดังนี้
1. หญาแฝกเปนพืชที่มีระบบรากลึก แผกระจายลงไปในดินตรง ๆ

เปนแผงเหมือนกำแพงชวยกรองตะกอนดิน และรักษาหนาดินไดดี
จึงควรนำมาศึกษาและทดลองปลูก ใหทดลองปลูกหญาแฝกเพื่อปองกัน
การพังทลายของดินในพื้นที่ศูนยศึกษาการพัฒนาและพื้นที่อื่น ๆ
ที่เหมาะสมอยางกวางขวาง
2. การดำเนินการทดลองการปลูกหญาแฝก ใหพิจารณาลักษณะ
ของภูมิประเทศ ซึ่งแบงตามลักษณะของพื้นท ดังนี้
ี่
ก. การปลูกหญาแฝกบนพื้นที่ภูเขา ใหปลูกหญาแฝกตามแนว
ขวางของความลาดชันและในรองน้ำของภูเขา เพื่อปองกันการพังทลาย
ของหนาดิน และชวยเก็บความชื้นในดินไวดวย
ข. การปลูกหญาแฝกบนพื้นที่ราบ ใหดำเนินการในลักษณะ
ดังนี้
- ปลูกโดยรอบแปลง
- ปลูกลงในแปลง แปลงละ 1 หรือ 2 แนว

- สำหรับแปลงพืชไร ใหปลูกตามรองสลับกับพืชไร
ค. การปลูกหญาแฝกรอบสระน้ำ เพื่อปองกันอางเก็บน้ำ
มิใหตื้นเขินอันเนื่องมาจากตะกอนจากการพังทลายของดิน
ตลอดจนชวยรักษาดินเหนืออางและชวยใหปาไมในบริเวณพื้นที่
รับน้ำทวีความสมบูรณขึ้นอยางรวดเร็ว
ง. การปลูกหญาแฝกเหนือบริเวณแหลงน้ำ ปลูกแฝกเปน

แนวปองกันตะกอนดินและกรองของเสียตาง ๆ ที่ไหลลงในแหลงน้ำ
ทั้งนี้ใหบันทึกภาพกอนดำเนินการและหลังดำเนินการไวเปนหลักฐาน

22 ประมวลสาระนารูเรื่อง “น้ำ”