Page 327 - Di san van hoa An Duong

Đình Xích Thổ theo truyền ngôn được khởi dựng từ thời Hậu Lê, thế kỷ
XVII-XVIII, đến thế kỷ XIX làm lại có quy mô lớn, cấu trúc mặt bằng chữ đinh,
gồm 5 gian tiền tế và 3 gian hậu cung, có ván sàn lòng thuyền, tiền tế mái chéo
đao tầu góc. Đình nhìn hướng Tây, ghé Bắc. Năm 1946, theo yêu cầu của kháng

chiến, dỡ toàn bộ phần mái và được lợp lại năm 1948. Năm 1960, dỡ tòa tiền tế
để lấy vật liệu làm trường học, trạm xá của địa phương, chỉ để lại 3 gian hậu cung.

Thập kỷ 80 của thế kỷ trước, ngôi đình bị hỏng nát hoàn toàn. Năm 1993, địa
phương phục dựng lại đình trên nền đất cũ, rước thánh tượng gửi ở chùa về đình
để thờ phụng. Năm 2009, đình được xây dựng như ngày nay. Ngôi chùa cũng
tương tự như đình, sau thời gian dài hỏng nát, năm 2009 được làm lại khang

trang, to đẹp như ngày nay.

Đình Xích Thổ hiện nay ngự trên nền đất cũ, có khuôn viên thoáng rộng,
nhìn theo hướng của ngôi đình xưa. Đình nằm bên trục đường chính của thôn và
xã Hồng Thái. Đình làm bằng vật liệu bê tông, cốt sắt, cấu trúc mặt bằng chữ đinh,

5 gian tiền tế và 3 gian hậu cung. Ngôi đình có kích thước to lớn như một đại đình,
tiền tế mái chéo đao tầu góc, lợp ngói mũi lớn. Trên mái trang trí đắp đề tài truyền

thống như: lưỡng long chầu nguyệt, kìm ngậm bờ nóc, góc đao đắp tổ hợp rồng
chầu, phượng vũ, khúc nguỷnh đắp con sô.

Bộ khung chịu lực của tòa tiền tế gồm 4 bộ vì, vì bốn hàng chân cột, cấu
trúc từng cặp vì tương tự nhau, đăng đối qua gian trung tâm. Kết cấu của bộ vì,

vì nách thuận chồng bốn con, vì nóc thuận chồng tạo giá chiêng, con nhị. Trên
các cấu kiện kiến trúc như: đầu dư, thuận, bảy, câu đầu đều được đắp nổi trang
trí hoa văn, các đề tài truyền thống như: rồng, mây, lá guột. Các đấu kê con thuận
đắp hoa văn, hoa sen cách điệu. Hệ thống cột, xà, các cấu kiện kiến trúc được ráp

nhẵn, tạo hình vân gỗ, trông rất giống với kiến trúc bằng gỗ thiên nhiên. Các
chân cột được đắp chân tảng sơn mầu giả đá. Cửa tòa tiền tế có ba gian, cửa đóng

theo thức cổ, cửa thùng khung khách. Nền đình lát bằng gạch nung mầu đỏ đều
và phẳng.

Phía trước đình qua khoảng sân theo trục thần đạo là nghi môn, được
xây theo thức cột đồng trụ. Tả môn, hữu môn xây kiểu chồng diêm nóc các,

hai tầng tám mái, mái đao cong, trang trí đắp vẽ theo đề tài truyền thống khá
đẹp. Cột đồng trụ đế tạo dáng quả bồng, thân trụ có khung câu đối, đầu trụ
đắp đèn lồng, đỉnh trụ đắp nghê ngồi chầu. Nhìn chung, tuy đình Xích Thổ

327 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG