Page 384 - Di san van hoa An Duong
P. 384
âm phù giúp vua diệt giặc. Sau khi đại định thiên hạ, Lê Lợi sắc phong tặng mỹ tự:
“Phù tộ trợ thuận”, ban cho 100 quan tiền cổ để sửa sang, trang hoàng điện thờ,
lệnh cho các quan địa phương đến tế lễ cầu mưa, cầu tạnh, rất linh ứng. Trải qua
thời gian, Ngài Trung Thành vẫn âm phù cho quốc thái, dân an. Nhân dân hương
hỏa thờ phụng Ngài không bao giờ dứt. Các triều vua kế tiếp sau này phong cho
Ngài: “Trung Thành Đại Vương Thượng đẳng thần”. Thống kê trong vùng có tới
12 làng, xã lập đền thờ Ngài Nguyễn Trung Thành, như: Cam Lộ, Vật Cách Hạ,
Lương Quán, Xích Thổ…
Đình Vật Cách Thượng, tương truyền khởi dựng vào thời Hậu Lê, thế kỷ
XVII-XVIII. Vị trí của đình có thể đã di chuyển vài lần. Trong ký ức của người địa
phương còn nhớ, năm 1921 dân làng làm ngôi đình nhỏ ở gần sông Bến Hương.
Năm 1926 dân làng xây lại đình gần ngôi chùa của làng nằm gần sông Bến Hương,
cùng với khu Văn chỉ của làng. Vị trí này nằm sát với tuyến đường sắt Hải Phòng-
Hà Nội, gần Tỉnh lộ 351 và cũng gần với ga đường sắt Vật Cách do Pháp xây dựng.
Xung quanh khu vực đền, chùa có nhiều gò, đống lớn. Chính vì vậy trong thời kỳ
chống thực dân Pháp, lực lượng của ta đã lấy đình, chùa Vật Cách Thượng làm nơi
hoạt động bí mật, địa điểm xuất phát để phục kích đặt mìn đánh địch trên Tỉnh
lộ 351, đường sắt. Bọn giặc Pháp phát hiện được đã cho phá dỡ toàn bộ ngôi đình,
chùa. Chúng lấy vật liệu, đồ thờ tự để lấp vào các đoạn đường do lực lượng của ta
đánh mìn phá hỏng, khu đình chùa trở thành bãi đất trắng, hoang hóa. Đến sau
hòa bình lập lại, nhà nước lấy khu đất này làm kho lương thực 409, sau thành kho
lương thực dự trữ quốc gia Đông Bắc của thành phố Hải Phòng. Năm 2000 nhân
dân địa phương phục dựng lại ngôi đình trên vị trí hiện nay. Đình nằm gần với
chùa làng rất thuận tiện cho sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của nhân
dân. Năm 2019, được sự hưng công của gia đình ông Tạ Quyết Thắng, một doanh
nhân thành đạt người địa phương, nhân dân đã mở rộng khuôn viên, xây dựng lại
ngôi đình cùng với các công trình phụ trợ rất to đẹp, khang trang.
Đình Vật Cách Thượng nằm trên khu đất rộng rãi, thoáng mát nhìn về
hướng Tây Nam, vọng về ngôi đình cổ của làng thời xưa. Đình được làm bằng
vật liệu truyền thống kết hợp với vật liệu thời nay. Đình có mặt bằng kiến trúc
kiểu chữ nhị, gồm 5 gian đại bái và ba gian hậu cung, cũng là 3 gian cung cấm.
Đại bái, hậu cung mái chéo đao tầu góc, lợp ngói mũi truyền thống. Từ sân đình
được lát gạch đá, phẳng đều, bước qua 5 bậc cấp, bậc cấp ghép bằng những
phiến đá lớn chỉ có trước ba gian giữa của tòa đại bái. Hai bên thành bậc cấp đặt
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 384