Page 389 - Di san van hoa An Duong
P. 389
một vị Thành hoàng. 8 vị Thành hoàng gồm: Trần Hưng Đạo, Phạm Tử Nghi, Cư
Sĩ, Lôi Công, Hoàng Công, Thiệu Công, Đường Công và Trần Hồng Nương. Đền
Vua Linh thờ vị Phạm Tử Nghi, một trong 8 đền, miếu của làng Song Mai. Trải qua
thăng trầm lịch sử, đặc biệt là hai cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, các công
trình đình, đền, miếu, tâm linh, tín ngưỡng hầu hết bị hủy hoại.
Đền Vua Linh, một trong 8 đền, miếu của làng Song Mai xưa, thờ Ngài Phạm
Tử Nghi. Theo các thư tịch cổ và bản thần tích, ngọc phả do dân làng An Dương,
Vĩnh Niệm, Nghĩa Xá lưu giữ, cùng truyền thuyết lưu truyền trong dân gian, Ngài
được thờ phụng ở rất nhiều địa phương. Ngay trong quyển sách này cũng có trên
10 ngôi đình, đền, miếu phụng thờ Phạm Tử Nghi làm Thành hoàng, như: đình
Vĩnh Khê, đình An Dương Đoài, đình Nhu Kiều, đình Quỳnh Hoàng, đình Nam
(Lương Quán)…,
Làng Moi như trên đã nêu, người dân sống bằng canh nông và đánh bắt cá
trên sông. Theo thần tích sau khi Phạm Tử Nghi bị nhà Minh sát hại, ông đã hóa
thánh làm thành dịch bệnh cho nước Tầu. Người Minh phải đưa quan quách thủ
cấp của ông xuống bè, làm lễ Công Hầu để tiễn về nước Việt. Bè chở thủ cấp của
ông không ai đẩy nhưng vẫn trôi về nước Nam và đến tận bến sông Niệm quê
hương ông. Tương truyền các bến sông nơi thủ cấp ông đi qua đều dựng đền miếu
thờ ông. Gần đền Vua Linh trước đây có bến đò ngang tương truyền cũng là nơi
thủ cấp của Phạm Tử Nghi trôi qua, bởi vậy người dân làng Moi cũng như các nơi
khác đã dựng đền thờ Ngài. Theo tín ngưỡng dân gian, Phạm Tử Nghi rất linh
thiêng được tôn thờ ở nhiều đình, đền, miếu, với số lượng 72 (7+2= 9) nơi thờ
Ngài. Số 9, đây là con số phiếm chỉ của dân gian (7 + 2 = 9), có nghĩa là rất nhiều
nơi phụng thờ Ngài.
Đền Vua Linh trước đây nằm trên một khu đất rộng bên cạnh chùa Cả của
làng. Đền nhìn ra sông Cấm, nơi có bến đò ngang sang bên sông. Nơi đó cũng là bến
đậu của các con thuyền đánh bắt hải sản, thuyền buôn bán xuôi ngược trên dòng
sông Cấm chảy ra cửa Nam Triệu và ra biển lớn. Trên bến đò ngang trước chùa Cả,
người dân đã dựng ngôi đền thờ Ngài để mong cầu được Ngài phù hộ, che chở.
Trong thời gian kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954), do ngôi đền
nằm trên địa hình hiểm trở ven sông nước, phía trước đền lau sậy um tùm, nên
đền Vua Linh cũng là địa điểm hoạt động của lực lượng kháng chiến địa phương
và của bộ đội Đặng Cương huyện An Dương. Nơi đây cũng là đầu mối giao thông,
389 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG