Page 399 - Di san van hoa An Duong
P. 399
phủ, tỉnh, niên hiệu Duy Tân (1907-1916), xã Lương Quán thuộc tổng Quỳnh
Hoàng, huyện An Dương, phủ Kiến Thụy, tỉnh Kiến An. Trong quá trình xây dựng,
phát triển, làng Lương Quán chia làm bốn giáp gồm: giáp Nam, giáp Thượng, giáp
Nguyên và giáp Trung. Trước đây trong làng xã của đồng bằng Bắc bộ, thường
hình thành phe giáp. Giáp là đơn vị cư dân được tự lập ra (phe giáp), nằm trong
cấu trúc hình thành nên làng, xã.
Giáp Thượng là một trong bốn giáp của làng Lương Quán. Qua nghiên cứu
lịch sử hình thành, phát triển của làng Lương Quán có thể xác định, thuở ban đầu
Lương Quán chỉ có một đình chung của cả làng để thờ Thành hoàng. Nếu theo
cách gọi nêu ở trên, ngôi đình chung của cả cộng đồng làng là đình Nguyên giáp.
Vì theo văn bản chữ Hán của địa phương viết để lại, chữ nguyên (元) có nghĩa đầu
tiên, đứng đầu. Một căn cứ khác để khẳng định thêm là đình Nguyên giáp, xã
Lương Quán, thờ ba vị Thành hoàng, như trên đã nêu, sau đó do những lý do nào
đó, các giáp xây dựng đình riêng của giáp, nên mới chọn rước một trong ba vị
Thành hoàng của làng về phụng thờ làm thần chủ đình của giáp mình. Do vậy
những lịch sử nét văn hóa, nghề nghiệp, phong tục tập quán của các giáp trong
làng Lương Quán cũng có nhiều nét tương đồng với nhau.
Đình Thượng làng Lương Quán thờ vị Thành hoàng là Ngài Nguyễn Trung
Thành, địa phương còn gọi là Đức thánh Cam Lộ. Về thân thế, sự nghiệp của
Ngài Trung Thành đã nêu trong nội dung Ngài Thành hoàng thờ tại đình Vật
Cách Thượng trong sách này. Tuy nhiên, theo bản thần tích, thần sắc thôn
Thượng, Trung, Nguyên, làng Lương Quán, tổng Quỳnh Hoàng, huyện An
Dương, tỉnh Kiến An được lý trưởng, chánh hội xã Lương Quán khai báo về trên
năm 1938, có một số nội dung bổ sung về thần tích của Ngài Nguyễn Trung
Thành như sau:
Thời Ngài Trung Thành, có người họ Dương tên là Phổ, một danh gia, thế
phiệt, trâm anh ở xã Cẩm Cầu, huyện Tràng Tân, phủ Hạ Hồng. Khi còn tuổi trẻ
có kết bạn với Nguyễn Trung Thành. Sau này ông Phổ lấy bà Nguyễn Thị Hảo là
bà cô họ của ông Trung Thành. Ông Phổ về sinh sống với bà Hảo tại làng Cam
Lộ. Bà Hảo khi có mang, một đêm nằm chiêm bao thấy có người mang cho bà
một miếng đất và một tấm gỗ. Vào ngày 6 tháng Giêng, bà Hảo sinh ra người
con, không phải là trai, cũng không phải là gái, bà dựa theo giấc mơ phiên theo
triết tự, đặt tên con là Đỗ (trong Hán tự, chữ đỗ 杜, ghép chữ mộc 木 tức là gỗ
399 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG