Page 395 - Di san van hoa An Duong
P. 395
Đình Đông ở trong khu dân cư và gần với ao của làng, có diện tích lớn tới 2-
3 mẫu Bắc bộ. Với vị trí hiểm yếu trên, nên trong thời gian kháng chiến chống
Pháp, đình Đông là địa điểm hoạt động bí mật của lực lượng kháng chiến. Trong
khuôn viên đình có hầm bí mật để nuôi giấu các đồng chí cán bộ cách mạng,
kháng chiến của xã và huyện. Thời kỳ chống Mỹ cứu nước, đình Đông là kho quân
trang của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ngôi đình là địa điểm tập trung bộ đội
nhận quân trang, trang thiết bị, sau đó ra ga Dụ Nghĩa lên tầu để hành quân vào
chiến trường miền Nam đánh giặc Mỹ.
Trong các cuộc chiến tranh bảo vệ tổ quốc, nhân dân Đại Đồng cùng nhân
nhân dân xã Đại Bản đã lập nên nhiều thành tích to lớn và đã được nhà nước
phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.
Đình Đông thờ 2 vị thành hoàng: Ngài Diêm La và Ngài Phương Nương.
Ngài Diêm La tên húy Phạm Thi, song sinh cùng với người anh cả là Phạm
Luận vào ngày 12 tháng 9, không rõ ngày hóa. Ngài Phương Nương em gái út, sinh
cùng bọc với 4 người anh vào ngày 5 tháng 11. Bảy anh em họ Phạm đều có công
giúp vua Lê Thái Tổ (Lê Lợi) đánh giặc Liễu Thăng, giải phóng đất nước. Ngài
Phạm Thi được vua Thái Tổ phong làm Đại tướng quân. Ngài Phương Nương
được vua phong là Bình Khôi Công chúa. Sau khi mất, các ngài đều được phong
làm Thành hoàng làng. Ngài Phạm Thi và Ngài Phương Nương được thờ tại đình
thôn Đại Đồng.
Hằng năm, nhân dân Đại Đồng tổ chức lễ hội vào 3 ngày từ 9 đến ngày 11
tháng 3 âm lịch. Người dân tổ chức lễ rước thánh ra đình Nước, sau đó rước qua
các miếu của thôn, rồi rước về đình Đông mở hội. Lễ rước thánh có kiệu được
che lọng vàng, bát biểu, chấp kích… Nhân dân trong và ngoài làng tham gia
rước rất đông vui và nghiêm trang. Có năm trong lễ rước thánh có hiện tượng
kiệu thánh bay, có nghĩa kiệu thánh tự nhiên chạy rất nhanh không ai có thể
đuổi kịp. Ngoài phần tế lễ dâng hương, trong lễ hội còn diễn ra nhiều trò chơi
mang tính dân gian như: đi cầu thùm, bắt vịt, chọi gà, đu tiên, đấu vật, đánh cờ
người, tổ tôm điếm… Ngày nay người dân địa phương đang từng bước gạn đục,
khơi trong, kế thừa, phát huy những nét đẹp văn hóa trong hoạt động lễ hội của
tiền nhân để lại.
Trải qua thời gian lịch sử, đến nay, đình Đông còn bảo tồn một số hiện vật
có niên đại thời Nguyễn (thế kỷ XIX - XX) như: Bia đá dẹt, trán bia hình bán
395 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG