Page 427 - Di san van hoa An Duong
P. 427
Theo thần tích, thần sắc của làng Đào Yêu, làng thờ ba vị Thành hoàng:
Quý Minh Đại Vương, Bùi Xuân Hùng và Bùi Xuân Hổ. Quý Minh là danh tướng
tâm phúc của vua Hùng Duệ Vương (vua Hùng thứ 18). Theo thần tích của các
làng gần với Đào Yêu, như Kiều Hạ, Nhu Kiều, Nhu Thượng, Hy Tái... thờ Quý
Minh, Ngài Quý Minh đã từng mang quân về đóng ở vùng đất này.
Hai vị Thành hoàng Bùi Xuân Hùng, Bùi Xuân Hổ người địa phương là em
trai của bà Bùi Thị Thực. Theo tương truyền bà Bùi Thị Thực là người phụ nữ có
nhan sắc, công, dung, ngôn, hạnh. Bà đã giúp hai người em học hành thành đạt,
đỗ Đại khoa. Đặc biệt, bà đã giúp đỡ người dân Đào Yêu rất nhiều tiền của, tài
sản, bà công đức tiền cho dân xây dựng ngôi chùa Khải Quang của làng, chùa
hiện nay vẫn còn. Bà được người dân dựng miếu tại chùa để phụng thờ như một
vị Phúc thần của làng. Hai em trai của bà là Bùi Xuân Hùng, Bùi Xuân Hổ, đỗ
Thái học sinh (đời sau gọi là Tiến sĩ), hai ông làm quan triều Trần đến chức Hữu
và Tả thị lang Bộ Công (như chức vụ Thứ trưởng ngày nay). Hai ông sau mất ở
kinh thành, đã hiển thánh làm Thành hoàng làng. Một số vua triều Nguyễn đã
ban sắc phong cho làng Đào Yêu phụng thờ hai ông.
Trong bia đá “Lịch đại đăng khoa” lập niên hiệu Tự Đức thứ 3 (1850) còn bảo
lưu tại miếu cho biết: Miếu Lục Kiều bát xã, thôn Đào Yêu, xã Hồng Thái, huyện
An Dương, thành phố Hải Phòng thờ hai vị nhân thần là Bùi Xuân Hùng và Bùi
Xuân Hổ. Hai ông là người làng, thi đỗ Thái học sinh thời Trần và làm quan trong
triều. Sau khi hai ông mất ở kinh sư, dân làng xin duệ hiệu và làm bài vị rước về
lập miếu thờ.
Niên hiệu Khải Định năm thứ 9, (1924) sắc phong cho Ngài Bùi Xuân
Hùng là “Trần triều Tiến sĩ, lịch sĩ Công bộ Hữu thị lang Hành đô đài sự Bùi
tướng công tôn thần”. Ngài Bùi Xuân Hổ được vua Khải Định sắc phong là
“Trần triều Tiến sĩ, lịch sĩ Công bộ Tả thị lang Hành đô đài sự, Bùi Xuân Hổ
tướng công tôn thần”. Nhân dịp ngày sinh nhật 40 tuổi của vua Khải Định, tại
hai sắc phong nêu trên, hai Ngài được vua gia tặng mỹ tự, nâng phẩm trật là
“Quang ý Trung đẳng thần”
Tuy nhiên, khi tra trong sử sách, hay các sách “Lịch triều đăng khoa”, “Lịch
đại đăng khoa”... không thấy ghi chép về hai vị Bùi Xuân Hùng, Bùi Xuân Hổ.
Nhưng, các tài liệu cổ như văn bia, cũng như sắc phong còn lưu giữ tại địa phương
cung cấp những tư liệu quý để nghiên cứu về truyền thống khoa bảng Hải Phòng,
đặc biệt về khoa bảng thời Trần.
427 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG
