Page 450 - Di san van hoa An Duong

LỄ HỘI CHỌI GÀ Ở LÀNG VĂN CÚ,

XÃ AN ĐỒNG

ùng đất Văn Cú được khai phá từ thời Đinh, thế kỷ X, cũng như các
V vùng quê khác của đồng bằng Bắc Bộ, vào thời điểm nông nhàn, người
dân thường tổ chức lễ hội tại đình làng để tri ân các vị Thành hoàng và cũng là dịp
mọi người giao lưu, tăng thêm sự cố kết trong cộng đồng làng xã. Lễ hội Chọi gà,

lễ hội dân gian truyền thống, ở làng Văn Cú có giá trị văn hóa khá độc đáo của
thành phố Hải Phòng.

Làng Văn Cú, xưa nổi tiếng về nuôi dưỡng và tổ chức thi đấu gà chọi. Trong
sách “Dư địa chí” của Nguyễn Trãi viết về tỉnh Hải Dương xưa: “Nhị An là ổ gà”,
tức là hai huyện An Dương, An Lão là ổ gà chọi. Trong sách “Hải Dương phong vật

chí” triều Nguyễn, trong mục “Thổ nghi” chép: “Xã Văn Cú, huyện An Dương có
chọi gà”. Tương truyền, truyền thống nuôi và thi đấu gà chọi của người dân Văn
Cú bắt nguồn từ vị Thành hoàng Đỗ Minh, một danh tướng thời Đinh, thế kỷ X.

Thần tích làng Văn Cú được Quản giám bách thần, Tri điện Hùng lĩnh,
Thiếu khanh Nguyễn Hiền tuân theo chính bản triều trước sao lại vào niên hiệu

Vĩnh Hựu thứ 2 (1736), chép về hai vị Thành hoàng làng Văn Cú có sự quan thiết
với lễ hội thi đấu gà chọi. Vào thời Đinh thế kỷ X, có ông Đỗ Vĩ quê ở Đường Lâm,
đạo Sơn Nam Hạ. Thân phụ ông lấy Nho, y làm nghiệp, nổi danh về tài, đức trong
vùng. Ngô Nhật Khánh, một sứ quân tham bạo ở Đường Lâm, biết gia đình ông là

bậc tài danh, uy tín nên muốn bắt thân phụ ông phục vụ cho âm mưu cát cứ, ông
không tuân theo nên phải chạy trốn về ở nhờ chùa trang Cát Xuyên. Sư chùa Cát
Xuyên lập kế bắt thân phụ ông giao cho Nhật Khánh. Gia đình ông bị sát hại. Ông
Vĩ thoát được và lưu lạc về trại Văn Cú, huyện An Dương, phủ Kinh Môn, xứ Hải

Dương. Ông Vĩ thấy Văn Cú là vùng đất đẹp, thế đất sau có núi, dưới núi có vực
nước bao bọc, long mạch từ xa dẫn đến, đất nổi thành những gò như hổ chầu về.
Ông Vĩ xin phụ lão, dân làng cho được nhập cư. Sau một thời gian, ông Vĩ xây
dựng gia đình với bà Trần Thị Thận người làng Văn Cú. Bà Thận là người đức

hạnh nhưng sớm phải góa quả, khi lấy ông Vĩ đã 39 tuổi. Một hôm có nhà phong
thủy qua nhà ông, nhìn thế đất, ông ta nói rằng nơi đây gò đống cao, địa thế phân
thành như hai cánh gà lớn, ấp bầy đàn gà nhỏ. Tất nơi này có thần gà ứng hiển,
gia đình sẽ song sinh ra quý tử. Nhưng hiềm một nỗi, đất phía sau đầu gà bị

DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 450