Page 452 - Di san van hoa An Duong
P. 452
phong chức “Đằng châu mục bệ”; ông Quang được phong chức “Hoan châu lạt
sứ”. Hai ông làm quan gần gũi nhân dân, khoan hòa, chính đại, được dân yêu
mến coi trọng như cha, mẹ. Vua rất quý mến hai ông và thăng chức cho ông
Quang làm “Bệ phó đô hộ”; ông Minh làm “Bệ kiểm hiệu lang”.
Vua Đinh bị Đỗ Thích sát hại, vua nhỏ tuổi nối ngôi, thế nước gian nguy,
quan lại trong triều nhiều người cáo lui về ở ẩn. Nhưng hai ông vẫn ở lại triều để
cùng các bậc khai quốc công thần như: Nguyễn Bặc, Đinh Điền, phò ấu chúa giữ
nước, yên dân. Khi Lê Hoàn lên ngôi vua, thay thế nhà Đinh, hai ông đã cùng
Đinh Điền, Nguyễn Bặc bất hợp tác. Cuộc nổi dậy chống lại nhà Lê thất bại, Đinh
Điền, Nguyễn Bặc đều bị giết chết, hai ông mang quân về quê hương Văn Cú, bài
binh bố trận tại xứ Đống Đa, Đống Trúc để bảo toàn khí tiết trung quân. Trong
các cuộc chiến đấu để giữ trọn tấm lòng trung nghĩa, do thế lực không cân sức
ông Quang đã mất ở Đống Đa, ông Minh mất tại Đống Trúc. Nhân dân rất thương
xót, an táng cho hai ông ngay trên nơi mất. Để bảo vệ giữ gìn bí mật cho hai ông,
người dân đã trồng cây đa trên phần mộ ông Quang, cây trúc trên phần mộ ông
Minh và gọi tên ông “Đống Đa”, ông “Đống Trúc”. Sau đó, nhân dân xây dựng
miếu ở hai nơi trên và dựng đền trên đất cố trạch để phụng thờ. Thời Trần Anh
Tông niên hiệu Hưng Long (1293-1314), vua thân chinh mang quân đánh giặc
Chiêm Thành. Khi đến Diên Giang, nhà vua sai quan đại thần tế lễ cầu đảo các
đền linh thiêng. Đêm hôm đó dừng chân đóng quân ở cửa biển Nam Triệu, nhà
vua nằm ngủ mộng thấy hai vị thần cùng binh mã đến yết kiến nhà vua và tâu
rằng: “Thần là người trang Văn Cú tên là Đống Đa, Đống Trúc, là tướng triều Đinh,
sau khi hóa Thượng Đế thương xót bậc trung nghĩa, nên đã ban sắc phong làm
Phúc thần. Nay nguyện theo vua xuất chinh âm phù để đánh thắng giặc”. Tâu
xong hai người biến mất. Nhà vua tỉnh giấc biết mình nằm mộng có thần giúp đỡ.
Sau đó bình được Chiêm Thành, nhà vua lệnh cho dân trang Văn Cú phụng thờ
và ban sắc tặng cho hai Ngài là “Đại Vương”. Sau vua lại gia tặng cho Ngài Đỗ
Quang là “Hiển ứng”, Đỗ Minh là “Anh uy”. Niên hiệu Hồng Đức năm đầu (1460),
vua Lê Thánh Tông ban sắc gia tặng mỹ tự cho Đỗ Quang là Chiêu cảm, Đỗ Minh
là Trung liệt. Sắc phong cho Ngài Đỗ Quang là “Đống Đa Hiển ứng Chiêu cảm Đại
vương”, sắc phong cho Đỗ Minh là “Đống Trúc, Anh uy, Trung liệt Đại vương”.
Theo tương truyền, sinh thời, Ngài Đỗ Minh đã có nhiều người dân làng Văn
Cú theo Ngài để nuôi dưỡng và thi đấu gà chọi. Sau khi Ngài mất và hiển làm
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 452

