Page 445 - Di san van hoa An Duong
P. 445
+ Tiếp theo là nghi lễ, nghi thức rước nước tế Thần. Sau đó, khai trống hội
và đón khách thập phương.
Nghi lễ, nghi thức rước nước được thực hiện bởi đội tế nam quan của làng,
trong đó có cụ chủ tế mặc trang phục áo thụng đỏ, đầu đội mũ tế đỏ; các cụ còn
lại mặc trang phục áo thụng màu xanh, đội mũ tế màu xanh; cùng thuỷ thủ của
các đội trải là các bé nam độ tuổi dưới 18.
Trước đây, khi làng Ngọ Dương còn phân chia theo 7 giáp thì thực hiện diễn
trình rước nước do 7 giáp tiến hành. Nhưng hiện nay, chỉ còn 5 thôn (đại diện cho
5 đội bơi trải) cùng đội tế nam quan tiến hành. Tham gia đội rước nước, các thành
viên trên trải đều phải ăn mặc chỉnh tề, trang phục theo lối cổ truyền, màu sắc
theo ngũ hành. Trên mỗi thuyền đều có lọng che màu vàng. Lễ vật trong rước
nước gồm có lá trầu, quả cau, đinh tiền, giấy vàng và hương.
Nghi thức rước nước được tiến hành theo diễn trình từ đền qua nghi môn,
ra bến sông Cổ Bồng trước cửa đền, rồi xuống trải, bơi trải ra chỗ nước trong giữa
sông lấy nước đựng vào bát (bát đặt trên mâm bồng dạng trụ tròn, cao, miệng
mâm tạo cánh sen và được phủ tấm vải vuông màu đỏ). Khi ra đến đoạn giữa sông
có nước trong, chủ tế cùng tế đám của 5 trải thắp hương, đốt giấy vàng để thỉnh
cầu thần linh, đồng thời tiến hành lấy nước, sau đó rước ngược trở lại về làm lễ tế
ngoại tán trước cửa đền và nước đó được thờ trong đền suốt dịp lễ hội. Sau lễ hội,
ban lộc nước đó cho dân làng, mọi nhà và khách thập phương được may mắn, xua
tan bệnh tật, cuốc sống no đủ.
Với người dân địa phương, tục rước nước lễ hội truyền thống của làng được
trình diễn với ý nghĩa duy nhất là tưởng nhớ ngày mất (hoá) của vị thần Thành
hoàng làng, Hoàng Độ cư sỹ đại vương cùng 6 người anh em của ngài sau khi
tham gia khởi nghĩa của Hai Bà Trưng trở về quê hương thì cùng một lúc hoá trên
sông làng Ngọ Dương. Như vậy, khác với rước nước trong lễ hội truyền thống ở
các địa phương trong vùng và cả nước, rước nước ở Ngọ Dương không mang ý
nghĩa cầu nước.
Sau rước nước, tiến hành lễ bắt thăm giữa đại diện của 5 đội trải để chọn vị
trí đường đua. Trên từng lá thăm có ghi sẵn vị trí xuất phát. Quy định của làng đối
với các đội trải, người tham gia bơi trải phải trong sạch, trong năm đó không có
tang trở, trong những ngày thi đấu phải ở tập trung, tuyệt đối không được dùng
rượu và đồ mặn (chỉ được ăn đồ chay mà thôi).
445 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG