Page 439 - cea5e377cf074960b98d88a2154294d3_1_tmp

Lê Đình Cai * CHIẾN TRANH QUỐC CỘNG TẠI VIỆT NAM 1954-1975

để hai bên gặp nhau, chuyển giao (miền Nam) cho Hà Nội một
cách ôn hòa. Tôi biết ông có mặt tại Ba Lê nhưng không có
nhiệm vụ liên lạc với chính quyền Pháp về vấn đề này. Nếu ông
trở lại với nhiệm vụ chính thức, chúng tôi sẽ tiếp. Chúng tôi sẽ
cần một người chính thức đại diện Sài Gòn để chúng tôi làm
trung gian giữa Sài Gòn và Hà Nội. Chúng tôi chờ đợi một tuần
lễ. Lúc nào Pháp cũng sẵn sàng, nhưng phải có lời yêu cầu của
Sài Gòn, chứ Pháp không tự ý đưa ra." (116)
Sở dĩ người Pháp muốn đóng vai trò trung gian hòa giải này
một mặt vì có lợi nhiều khi người Mỹ cuốn gói ra đi khỏi Việt
Nam, mặt khác vì đã được chính quyền Hà Nội gợi ý. Giáo sư
Nguyễn Khắc Ngữ trong tập biên khảo "Những ngày cuối cùng
của VNCH" có kể lại lời của Phạm Văn Đồng, Thủ tướng CSBV
nói với đại sứ Pháp Philippe Richer: "Thế nào, bao giờ thì người
Pháp mới hành động? Giờ đã đến lúc của các bạn ông trong phe
thứ ba ở Sài Gòn ra khỏi vòng dè dặt để lật đổ Nguyễn Văn
Thiệu và thành lập một chính phủ khả dĩ có thể nói chuyện với
chúng tôi." (117)
Thế là đại sứ Richer vội vàng bay về Ba Lê để trình bày cho
chính phủ Pháp (bấy giờ Tổng thống Pháp là Valery Giscard
d'Estaing và Thủ tướng là Jacques Chirac, cả hai đều có khuynh
hướng trung lập hóa toàn bộ Đông Dương). Trong lúc đó, đại sứ
Pháp ở Sài Gòn là Jean Marie Mérillon lại được trưởng phái
đoàn CMLT trong ban Liên Hợp Quân Sự 2 bên là Võ Đông
Giang ở trại David trong Tân Sơn Nhất xác nhận rằng nếu TT
Thiệu ra đi thì sẽ có hòa giải dễ dàng (xem Frank Snepp, sđd, tr.
258).
Khi Đôn trở về Sài Gòn thì Nguyễn Bá Cẩn đang tiến hành
thành lập chính phủ thay Trần Thiện Khiêm và Trần Văn Đôn
được mời làm phó Thủ tướng kiêm tổng trưởng Quốc Phòng.
Thành phần tân nội các như sau:
Thủ tướng: Nguyễn Bá Cẩn
Nội các mới có 3 phó Thủ tướng
1.- Trần Văn Đôn, trung tướng hồi hưu, đặc trách Tổng Thanh
Tra kiêm tổng trưởng Quốc Phòng
2.- Tiến sĩ Nguyễn Văn Hảo, đặc trách sản xuất kiêm tổng

438