Page 173 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 173
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ИНВЕСТИЦИОН МУҲИТНИНГ ШАКЛЛАНИШИ: ҲУДУДЛАР САЛО- 3 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ капитал қўйилмаларнинг ҳажми орқали мамлакатнинг инвестицион жо-
ҲИЯТИНИ БАҲОЛАШНИНГ ИЛМИЙ-УСЛУБИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
3.4.1 - ж а д в а л 2020 2019 2018 100 100 100 4,04 4,47 5,44 4,33 3,80 3,79 5,57 5,29 7,74 6,42 4,03 2,90 9,86 7,94 9,01 8,52 5,93 6,17 6,57 6,65 5,24 5,68 4,91 6,04 5,83 3,55 3,00 2,17 9,40 10,39 9,04 5,60 4,43 4,46 3,30 2,57 2,43 22,17 зибадорлигига баҳо бериш имкони яратилади.
Йиллар кесими бўйича ҳудудларга (вилоятлар) йўналтирилган
инвестицияларнинг (асосий капиталга) тақсимоти нотекис бўлган
(тақсимланган). 2000 йилда ҳудудлар иқтисодиётига йўналтирилган ин-
2017 100 3,91 4,14 11,77 16,10 2,48 0,06 4,97 6,08 4,92 2,26 8,23 4,09 3,02 16,45 21,70 18,81 21,28 21,67 вестицияларнинг қиймати ва уларнинг улушига эътибор қаратадиган
бўлсак, ўртача республика кўрсаткичидан Тошкент шаҳри, Қашқадарё,
2016 100 7,54 3,80 2,53 5,74 4,78 6,80 3,82 2,21 7,70 4,74 2,93 Тошкент ва Фарғона вилоятларининг улуши юқори бўлгани ҳолда, қолган
2015 100 3,99 9,28 2,64 4,04 4,72 6,85 3,92 2,40 9,73 5,12 3,22 барча ҳудудларнинг улуши ўртачадан паст бўлган.
Асосий капиталга киритилган инвестициялар миқдори, %.
Энг паст кўрсаткич Сирдарё вилоятига тўғри келади (2,3 фоиз). Бозор
2014 100 8,23 11,12 14,22 4,04 2,95 4,69 4,59 6,38 3,80 2,63 10,40 10,62 5,67 4,16 муносабатларининг чуқурлашуви ва иқтисодиётни модернизация қилиш
бўйича амалга оширилган чора-тадбирлар, қабул қилинган миллий дас-
2013 100 4,49 10,01 9,67 3,53 5,65 3,69 6,67 4,35 2,80 6,62 4,00 турлар туфайли 2020 йилда Тошкент шаҳрининг умумреспублика кўр-
2012 100 5,13 5,08 9,99 2,98 7,13 3,33 6,07 3,71 2,76 8,21 6,10 3,07 19,62 23,83 17,35 16,94 саткичидаги улуши 22,17 фоизни ташкил этган, Фарғона, Қашқадарё ви-
лоятларида пасайиш кузатилган (3.4.1-жадвал).
2011 100 4,96 4,53 2,61 7,62 3,38 6,38 3,80 3,15 11,67 6,42 3,04 2010 йилга келиб (2005 йилга нисбатан) Қорақалпоғистон Республи-
2010 100 2,99 3,60 2,35 16,70 17,56 14,84 16,00 12,91 14,42 18,73 14,80 19,10 17,50 11,02 11,74 12,62 12,19 12,72 13,42 12,80 15,49 13,30 12,49 11,11 3,52 6,09 3,71 2,50 9,85 5,54 2,33 каси, андижон, Жиззах, Қашқадарё, Сурхондарё, Тошкент вилоятлари ва
Тошкент шаҳрида пасайиш намоён бўлган. 2016 йилда ўртача республи-
2009 100 5,21 3,55 12,32 12,47 19,50 13,49 11,08 1,84 4,69 3,82 4,40 4,08 1,65 9,95 5,29 1,75 ка кўрсаткичидан юқори бўлган ҳудудларнинг сони тўрттани ташкил эт-
2008 100 8,77 3,83 2,10 5,23 3,25 4,22 3,60 1,61 8,66 5,07 1,93 ган. Таҳлил қилинаётган йилларда (2016 йил давомида) Сирдарё вилояти
мазкур кўрсаткич бўйича энг охирги ўринни банд этиб келган.
Инвестицияларнинг тармоқлар бўйича таркиби. инвестиция-
2007 100 10,17 3,36 1,81 7,36 3,84 5,17 4,88 1,51 8,74 4,62 2,79 ларнинг тармоқлар бўйича таркибида уй-жой қурилиши юқори улушга
2006 100 5,24 3,49 8,36 2,38 8,77 3,50 5,78 5,23 2,04 8,43 4,41 2,81 (умумий инвестиция ҳажмининг 22,3%и) эга. шунингдек, хом нефть
2005 100 4,72 4,12 8,24 2,44 7,24 3,41 6,43 5,40 1,72 10,66 5,13 2,00 24,54 21,27 21,22 25,00 27,74 23,44 20,79 18,64 20,17 16,02 21,57 М а н б а: Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилган. ва табиий газ қазиб олишни (15,7%) ўз ичига оладиган тоғ-кон саноати
(17,6%), ишлаб чиқариш саноати (14,0%), ташиш ва сақлаш фаолият ту-
2004 100 6,63 3,31 6,65 2,38 5,48 3,67 5,98 4,17 2,06 9,75 4,57 4,71 рида (10,5%) ўзлаштирилган инвестициялар улуши ҳам юқоридир.
шу билан бирга, ишлаб чиқариш саноатида ўзлаштирилган инвести-
2003 100 6,70 5,96 4,59 2,48 7,35 3,91 5,57 4,37 1,61 8,66 5,32 2,35 циялар тузилмасидаги асосий улуш кимё маҳсулотлари ишлаб чиқариш
2002 100 4,98 4,06 6,26 4,58 5,86 3,94 4,19 3,47 1,83 9,36 10,27 4,52 (15,2%), тўқимачилик маҳсулотлари ва кийим ишлаб чиқариш (14,9%),
2001 100 3,92 4,75 4,28 4,38 7,80 4,48 4,66 4,06 1,86 8,24 8,34 3,98 бошқа нометалл минерал маҳсулотлар ишлаб чиқариш (13,7%), озиқ-
овқат маҳсулотлари, ичимликлар ва тамаки маҳсулотлари ишлаб чиқариш
2000 100 4,82 4,93 4,19 2,34 6,19 5,63 5,72 3,72 2,30 8,13 7,04 3,47 (13,2%) ва металлургия саноати (10,9%) соҳаларига тўғри келмоқда.
Хорижий инвестицияларнинг тармоқ тузилмасида хом нефть ва таби-
Ҳудудлар Жами Қорақалпоғистон Республикаси Андижон Бухоро Жиззах Қашқадарё Навоий Наманган Самарқанд Сурхондарё Сирдарё Тошкент Фарғона Хоразм Тошкент ш. ий газ қазиб олишни (45%) ўз ичига оладиган тоғ-кон саноати 45,4%ни
ташкил этди. шунингдек, хорижий сармоядорлар томонидан ишлаб
чиқариш саноати (12,9%), ташиш ва сақлаш (12,9%), электр, газ, буғ
билан таъминлаш ва ҳавони кондициялаш (12%), ахборот ва алоқа (7%)
1 2 1

