Page 179 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 179
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ЎЗБЕКИСТОН ҲУДУДЛАРИНИНГ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБА- 4 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ДОРЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
Кучимизни қирқадиган дара- ► экспортга мўлжалланган маҳсулотларни ишлаб чиқариш кенгаяди.
жада эмас, балки кучимизга куч Бу эса, ўз навбатида, валюта тушумининг ошишига олиб келади;
қўшадиган миқдорда еб-ичайлик. ► импорт ўрнини босувчи товар ва хизматлар ишлаб чиқарилиши
Цицерон йўлга қўйилади (валюта чиқиб кетишининг олди олинади);
► корхона ва ташкилотларнинг маънавий ва жисмоний жиҳатдан эс-
4 - Б О Б. кирган ишлаб чиқариш қувватлари истеъмолдан чиқиб, моддий-
ўЗБЕКИсТОН ҳУДУДлАРИНИНГ ИНВЕсТИЦИОН техник базаси янгиланади, ресурслар унумдорлиги ошади.
шуларни эътиборга олиб, мамлакатимизда таркибий ўзгаришларни
ЖОЗИБАДОРлИГИНИ ОШИРИШНИНГ янада чуқурлаштириш, реал сектор корхоналарининг инвестиция фао-
АсОсИЙ ЙўНАлИШлАРИ лиятини жадаллаштириш, ишлаб чиқаришни модернизация қилиш, тех-
ник ва технологик жиҳатдан қайта қуроллантириш дастурларини амалга
4.1. ИНВЕсТИЦИОН МУҳИТ ЖОЗИБАДОРлИГИ оширишда, аввало, тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларга устувор-
ТАлқИНИДА хОРИЖИЙ ИНВЕсТИЦИялАРНИ лик қаратилмоқда. Бунинг учун, энг аввало, мамлакатнинг инвестицион
ЖАлБ эТИШ ТИЗИМИНИ ТАКОМИллАШТИРИШНИНГ муҳит жозибадорлигини таъминлаш талаб этилади.
ЗАМОНАВИЙ МАсАлАлАРИ Ривожланган давлатлар тажрибасининг гувоҳлик беришича, чет эл
Мамлакатимиз иқтисодиётини юксалтириш, замонавий техника ва инвестицияларининг иқтисодиётга жалб қилиниши мазкур давлатлар-
технологиялар билан жиҳозланган янги корхоналарни барпо этиш, ре- нинг юксак даражада тараққий топишида ҳал қилувчи омил вазифасини
конструкция қилиш учун хорижий инвестицияларни жалб қилиш ҳал ўтаган.
қилувчи аҳамиятга эга. Бу, авваламбор, аҳоли бандлиги, унинг даро- Дунёда инвестицияларни жойлаштириш ва инвестицияларни жалб
мадларини ошириш каби муҳим ижтимоий муаммоларни ечиш имкони- қилиш бўйича рақобат шиддат билан давом этмоқда. Бир томондан,
ятини беради. шу боисдан ҳам, мамлакатимизга хорижий инвестици- трансмиллий компанияларнинг ривожланиб бораётганлиги, иккинчи то-
яларни жалб этаётган корхоналарни иқтисодий ва молиявий томондан мондан, ресурсларга эгалик қилиш борасида бозорларни тақсимлаш ва
рағбатлантириш, уларга зарурий шароитларни яратиб беришни давлат қайта тақсимлаш билан боғлиқ тадбирларнинг фаоллашуви, учинчидан,
сиёсати даражасида кўтариш ҳар жиҳатдан мақбул йўл ҳисобланади. глобаллашув шароитида жаҳонни қуршаб олган молиявий инқирознинг
Зотан, мамлакат иқтисодиётининг етакчи тармоқ ва соҳаларига хори- юқори таъсири, сиёсий вазиятларнинг нобарқарорлиги каби омиллар ин-
жий инвестицияларни киритмасдан туриб, иқтисодиётда таркибий ўз- весторларнинг қарорларида ҳал қилувчи роль ўйнамоқда.
гаришларни амалга ошириш, ишлаб чиқаришни техник ва технологик келажакда маълум бир фойдани кўзлаб ҳаракат қилаётган инвестор
жиҳатдан модернизациялаш, шунингдек, рақобатбардош маҳсулотлар ўз маблағининг тегишли қисмини бугуннинг ўзида қурбон қилиш би-
ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш мумкин эмас. лан боғлиқ таваккалчиликка қўл уради. Бунинг учун инвестор халқаро
Миллий иқтисодиётни ривожлантиришда хорижий инвестициялар- майдонда юз бераётган вазиятни, инвестициялар бозорида рўй бераёт-
нинг аҳамияти қуйидагилар билан изоҳланади: ган иқтисодий-ижтимоий тенденцияларни таҳлил қилиши, иқтисодий-
► маҳаллий ишлаб чиқаришга замонавий техника ва технологиялар- молиявий, ижтимоий-сиёсий соҳаларда ҳукуматлар томонидан қабул
нинг жорий этилиши таъминланади; қилинаётган қарорларни кузатиб бориши талаб этилади.
► республика иқтисодиёти учун янги бўлган замонавий касблар Хорижий инвестициялар иштирокидаги корхонани ташкил этиш са-
пайдо бўлади, қўшимча ва янги иш ўринлари ташкил этилади, бабларининг асосан уч туркумини ажратиб кўрсатиш мумкин. Буларга:
иқтисодиётда бандлар сони кўпайиб, аҳолининг даромади ўсади; Ички сабаблар:
► аҳолининг меъёрдаги турмуш даражасини таъминлаш ҳамда ижти- ► яратилган инвестиция муҳитидан фойдаланиш;
моий-иқтисодий эҳтиёжларини қондириш имконияти ошади; ► бошқарувнинг янги усулларини ўзлаштириш;
1 1
