Page 217 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ

Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ЎЗБЕКИСТОН ҲУДУДЛАРИНИНГ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБА- 4 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ДОРЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
Юқорида билдирилган таҳлил ва мулоҳазаларни умумлаштирган Мамлакатларнинг барқарор иқтисодий ривожланишини инвестици-
ҳолда таъкидлаш лозимки, модернизация қилиш жараёнлари кучаяётган яларсиз тасаввур қилиб бўлмайди. айниқса, бугунги кунда шу нарса
бир шароитда давлатнинг ўрта ва узоқ муддатли оралиқдаги инвестици- яққол намоён бўлмоқдаки, ҳар қандай давлатнинг бундан кейинги юкса-
он стратегияси қуйидаги вазифаларни ҳал этишга қаратилиши, бизнинг лиши инвестицияларни жалб этишига қараб белгиланади.
фикримизча, энг самарали йўл ҳисобланади: шуни эътиборга олиш лозимки, инвестициялар аслида пул маблағлари
► миллий иқтисодиётнинг юқори суръатдаги рақобатдошлигини таъ- шаклида сафарбар этилади. Пул шаклидаги инвестицияларнинг манбаи
минлашга қаратилган таркибий ўзгаришларни изчил амалга оши- асосан фойда (даромад) ҳисобланади. Лекин пулнинг ўзи ишлаб чиқариш
риш; омили бўлмаганлиги учун уни керакли моддий воситаларга алмашти-
► иқтисодиётнинг импорт ва экспорт салоҳиятини оширишга хизмат риш зарурияти туғилади. шунингдек, айрим ҳолларда янги активлар
1
қиладиган, шунингдек, юқори қўшимча қиймат яратадиган етакчи ва бойликларни яратиш учун инвестициялар пул маблағи шаклида ҳам
устувор тармоқларни қўллаб-қувватлаш; сафарбар этилиши талаб этилади. шунга кўра, пулсиз янги активлар
► минтақавий инфраструктура соҳасини ривожлантиришга қара- ва бойликларнинг ҳосил бўлиши асло юз бермаслигини оддийгина ан-
тилган устувор инвестицион лойиҳаларни давлат томонидан глаб олиш мумкин. агар инвестициялар амалга оширилмас экан, мод-
қўллаб-қувватлаш; дий ва номоддий бойликлар ҳосил қилинмайди. Демак, у пул маблағлари
► маҳаллий ва чет эл инвесторларининг инновацион-инвестицион шаклида қолиб кетаверади. шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, моддий
фаоллигини ошириш мақсадида инвестицион муҳит жозибадорли- ва номоддий бойликлар муайян фаолиятни амалга ошириш мақсадида
гини таъминлаш; қўлланилмас экан, капитал қийматининг ўсиши таъминланмайди.
► юқори технологияларга асосланган ва юқори қўшимча қиймат Таъкидлаш жоизки, миллий иқтисодиётнинг ривожланишини таъ-
яратадиган қўшма лойиҳаларни ташкил этишга хизмат қиладиган минлаш мақсадида хорижий инвестицияларни ҳар қандай объектларга
қулай бизнес-муҳитини яратиш; ҳам жалб этиш мақсадга мувофиқ эмас. Сабаби, мавжуд объектларни ва
► инсон капиталини ривожлантиришга қаратилган ва бугунги кунда корхоналар акцияларини чет эллик инвесторларга сотиш мамлакатимиз-
БМТ томонидан давлатларнинг кўп қиррали ривожланишига бери- га инвестицияларнинг кириб келишини англатмайди, «...чунки бундай
лаётган баҳолардан бири сифатида инсон тараққиёти индексининг битимлар мавжуд бўлган активларга бўлган мулк ҳуқуқини шунчаки бе-
юқори бўлишлигига эришиш. ришни англатади» . Бу эса, мулк қийматининг кўпаймаслигидан далолат
2
беради. Мавжуд активларни қайта сотиш ҳам айнан шундайдир.
Одамлар суратини безатса, сен сий- Умуман олганда, инвестицияларни амалга ошириш инвестиция жа-
ратингни беза. Одамлар бошқалар айби- раёнининг таркибий қисми ҳисобланади ва у инвестиция ресурсларини
дан сўз очса, сен ўз қусурингни ўйла. ҳосил қилиш натижасига таянади. кўзланган мақсадга эришиш иштиёқи
Ж.Румий инвесторни капитал тўплаб, сўнг уни шу мақсад йўлида сафарбар этиш-

4.3. ўЗБЕКИсТОННИНГ РЕсУРс сАлОҳИяТИДАН га ундайди. Модомики, мақсад муайян натижага қаратилар экан, натижа
сАМАРАлИ фОЙДАлАНИШ: ИНВЕсТИЦИОН МУҳИТ ҳам, ўз навбатида, муайян мақсадларни келтириб чиқаради ва инвести-
ЖОЗИБАДОРлИГИ ВА ИШБИлАРМОНлИКНИ ция жараёнини акс эттирадиган кетма-кетликни ҳосил қилади. инвести-
сОғлОМлАШТИРИШ ЙўНАлИШлАРИ цияларнинг бу тарзда ҳаракатланиши инвестиция фаолияти орқали юз
беради.
Жамият ҳамиша истеъмолга мойил бўлиб келган. Сон жиҳатдан до- инвестиция фаолияти унинг субъектлари томонидан инвестициялар-
имий кўпайиб борадиган аҳолининг ноз-неъматларга бўлган талабини ни амалга ошириш билан боғлиқ ҳаракатлар мажмуаси бўлгани ҳолда,
сўзсиз қондириш узлуксиз маҳсулот ишлаб чиқаришни тақозо этади. 1
Бундай доимий такрор ишлаб чиқаришни таъминловчи муҳим восита- 2 Ўлмасов А., Шарифхужаев М. иқтисодиёт назарияси. – Т.: Меҳнат, 2000.
Киселева Н.В., Боровикова Т.В., Захарова Г.В. и др. инвестиционная деятелъностъ: Учебное
лардан бири эса инвестициялар ҳисобланади. пособие. – М.: кноРУС, 2005. 432 с.

21 21