Page 291 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 291
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ЯКУНИЙ ХУЛОСА
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
чиқилаётганда барча омиллар ҳисобга олиниши ва аниқ регрессион мо- ► ҳудуднинг ижтимоий-иқтисодий салоҳиятидан самарали фойдала-
деллар асосида оқилона иқтисодий қарорларни қабул қилиш мақсадга ниш бўйича методологияни яратиш;
мувофиқ ҳисобланади. ► бозор шароитида ҳудуднинг ижтимоий-иқтисодий салоҳиятини
8. Ҳудудлар салоҳиятини комплекс баҳолаш методикаларини ўр- ривожлантириш омилларини ва уларнинг таъсир қилиш кўламини
ганиш, уларни таҳлил қилиш асносида мамлакатимиз ҳудудларининг аниқлаш бўйича методологияни ишлаб чиқиш.
иқтисодий-ижтимоий салоҳиятини аниқлашда иқтисодиётнинг қуйидаги 10. Ҳудудларни инвестицион салоҳиятини баҳолаш бўйича услубиёт
соҳалари бўйича индикаторларни ҳисоблаш тизимини йўлга қўйиш ҳудуднинг инвестицион жозибадорлиги ва ундаги инвестицион фаоллик
мақсадга мувофиқдир: ўртасидаги объектив ҳолда мавжуд бўлган ўзаро алоқадорликни ҳисобга
► меҳнат (аҳолининг сони, иқтисодий фаол аҳолининг улуши, аҳо- олади, бу эса, инвестицион иқлимни яхшилаш бўйича ҳудудий дастур-
лининг олий маълумотга эга бўлган қатлами); ларни ишлаб чиқишда муаммоли нуқта ва кўрсаткичларни аниқлашга
► ишлаб чиқариш (ишлаб чиқариш ҳажми, корхоналарда мавжуд имкон беради.
бўлган асосий воситаларнинг қолдиқ қиймати); инвестиция муҳити микроиқтисодиёт даражасида икки томонлама,
► молиявий (солиқ, бюджетнинг солиқсиз даромадлари, бюджет ха- яъни инвестор ва аниқ давлат органлари, хўжалик субъектлари ўртасида-
ражатлари, асосий капиталга йўналтирилган инвестициялар); ги муносабатларда ўз аксини топади. инвестиция муҳити ҳар қандай аниқ
► табиий (қишлоқ ҳўжалик ерлари, қишлоқ хўжалигида яратилган вақт учун объектив ҳолат бўлиб, капитал қўйиш учун мавжуд шароит-
товар ва хизматлар, фойдали қазилмалар); ларнинг мажмуасини ўзида қамраб олади. инвестиция муҳити давлат ор-
► транспорт (автомобиль йўлларининг узунлиги, темир йўлларнинг ганларининг бошқариш фаолияти таъсирида шаклланади. шунинг учун
ўтказиш қуввати, ташилган юкларнинг ҳажми); давлатнинг инвестиция сиёсати энг асосий омиллардан ҳисобланадики,
► инфратузилма (оқава сувлар, электр тармоғининг қуввати, аҳоли Ўзбекистон шароитида бу муҳим омил мунтазам эътибор марказида
турар жойларининг табиий газ билан таъминланганлик дара- турмоғи лозим..
жаси).
Ушбу индикаторлар бўйича ҳудудларнинг иқтисодий салоҳиятини 11. Ўзбекистоннинг халқаро майдонда тутган ўрни ва мавқеини оши-
баҳолаш худудий бошқарув органлари учун тезкор қарорларни қабул риш, иқтисодий ривожланишини бундан-да юқори суръатларда бўлиши-
қилишда, шунингдек, ҳудудий дастурларни ишлаб чиқишда қулайлик ни таъминлаш, аҳолининг даромад манбаини кенгайтириш, ТТХи ки-
яратиш билан бир қаторда, ҳудудларни комплекс ривожланишини ҳам риб келиши учун имкониятларни ошириш, ҳудудларнинг инвестициявий
таъминлашга хизмат қилади. жозибадорлигини янада юксалтириш учун қуйидаги чора-тадбирларни
9. Бунинг учун қуйидаги методологик муаммоларни ҳал этиш амалга ошириш мақсадга мувофиқ ҳисобланади:
муҳимдир: биринчидан, Ўзбекистоннинг бир қатор халқаро рейтингларда ишти-
► ижтимоий-иқтисодий салоҳият ва унинг компонентларига иқти- рокини таъминлаш ва мавжуд рейтинг кўрсаткичларида эгаллаган ўрни-
содий категория ва статистик ўрганиш объекти сифатида қараш; нинг пастлигига қарши ижтимоий-иқтисодий, сиёсий-ҳуқуқий ва комп-
► мавжуд бўлган ресурслар ҳажми характеристикаси, уларнинг лекс тадбирларни амалга ошириш;
таркиби, сифати ва бошқа бир қатор параметрлари бўйича ҳудуд иккинчидан, инвестицион муҳит жозибадорлигига таъсир кўрсата-
салоҳиятини аниқлаш кўрсаткичлари тизимини ишлаб чиқиш; диган омилларни аниқлаш, уларнинг таъсир доирасини аниқ ҳисоблаб
► салоҳиятнинг турли элементларини баҳолаш методологиясини яра- чиқиш.
тиш; 12. Ўзбекистон ҳудудларининг ижтимоий-иқтисодий салоҳиятини
► ҳудуд ижтимоий-иқтисодий салоҳиятининг йўқолишини (пасайиб инобатга олган ҳолда, Давлат статистика қўмитаси томонидан ҳар бир
боришини) баҳолайдиган методологияни ишлаб чиқиш; ҳудуднинг (вилоятлар, Тошкент шаҳри ва Қорақалпоғистон Республика-
► ҳудуд салоҳиятидан ноқонуний ва хуфёна фойдаланиш ҳолатларини си) инвестицион муҳит жозибадорлиги бўйича «Йиллик статистик хари-
акс эттирувчи методологияни ишлаб чиқиш; та» эълон қилиб борилишини йўлга қўйиш мақсадга мувофиқдир.
2 0 2 1
